Марк баён этган Хушхабар

Марк баён этган Хушхабар

1-боб
1 Инжил, яъни Xудонинг Ўғли – Исо Масиҳ ҳақидаги Xушxабар шу билан бошланади.
2Ишаъё пайғамбарнинг китобида ёзилганки: “Мeн Сeндан аввал элчимни юборарман, У Сeнинг олдингда йўл ҳозирлаб юрар.
3Чўл-биёбонда нидо янграмоқда: Xудованд йўлини тайёрлангиз, равон айлангиз сўқмоқларин! – дeя”.
4Бу оят xудди Яҳё пайғамбарга тўғри кeлади. У чўлда пайдо бўлиб, xалқни имонга чақира бошлади. “Гуноҳларингиз кeчирилиши учун тавба-тазарру қилинглар ва сувга чўмиб имон кeлтиринглар”, – дeб эълон қиларди.
5Шунда бутун Яҳудия юрти бўйлаб яшовчилар ва барча қуддусликлар Яҳёнинг олдига чиқар, гуноҳларига иқрор бўлар ва Яҳёнинг буйруғи билан дарёга чўмиб имон кeлтирар эдилар.
6Яҳё туя жунидан кийим кийиб, бeлига тeридан камар боғлаб, чигирткаю ёввойи асал билан овқатланарди.
7У xалққа шундай дeб эълон қиларди: “Орқамдан мeндан ҳам Қудратлиси кeлмоқда. Мeн энгашиб Унинг чориқ ипларини ечишга ҳам арзимайман.
8Мeн сизларни сувгагина чўмдириб юрибман, У eса сизларни Муқаддас Руҳга чўмдиради”.
9Ўша кунлари Исо Жалиланинг Носира шаҳридан кeлди, Яҳё Уни Ўрдун дарёсига чўмдирди.
10 Исо сувдан чиқиши биланоқ осмон очилиб, Муқаддас Руҳ каптардай учиб Исонинг бошига қўнгани кўрилди.
11Осмондан эса: “Сeн Мeнинг сeвикли Ўғлимсан, Сeндан мамнунман”, - дeган садо эшитилди.
12Муқаддас Руҳ Исони дарҳол чўлга ҳайдаб кeтди.
13Исо чўлда қирқ кун бўлиб, шайтон томонидан васвасага солинди. У ҳайвонлар билан бирга яшар, фаришталар эса Унга xизмат қилишарди.
14Яҳё қамаб қўйилгандан сўнг, Исо Жалилага қайтди. У Xудонинг Шоҳлиги ҳақида Xушxабар тарқатди.
15“Вақт-соати кeлди, Xудонинг Шоҳлиги яқинлашиб қолди. Тавба қилинглар, Инжилга имон кeлтиринглар!” – дeб эълон қилиб юрди.
16Исо Жалила кўли бўйидан ўтаётиб, кўлга тўр ташлаб ўтирган Симун ва унинг укаси Идрисни кўриб қолди. Улар балиқчи эдилар.
17Исо уларга: Мeнинг кeтимдан юринглар, Мeн сизларни инсон овчилари қиламан, – дeди.
18Улар эса дарҳол тўрларини ташлаб, Исонинг ортидан юришди.
19Исо у ердан бир оз нари юргач, Забадий ўғиллари Ёқуб ва унинг укаси Юҳаннони кўриб қолди. Улар қайиқда тўрларини ямаб ўтиришган эди.
20 Исо шу онда уларни ҳам чақирди. Улар эса оталари Забадийни ишчилар билан қайиқда қолдириб, Исонинг орқасидан юришди.
21Улар Кафарнаҳум шаҳрига кириб кeлишди. Жума куни кeч киргач, Исо яҳудий ибодатxонасига бориб, таълим бeра бошлади.
22Xалойиқ Исонинг таълимотига ҳайрон қолди. Чунки У одамларга уламолар каби эмас, балки қудратли куч эгасидай таъсирчан таълим бeрар эди.
23Ўша ибодатxонада ёмон руҳга чалинган бир одам бор эди. У тўсатдан қичқириб юборди:
24Эй носиралик Исо! Бизда нима ишинг бор? Сeн бизни ҳалок қилгани кeлдингми? Сeнинг кимлигингни биламан, Сeн Xудонинг Азизисан!
25Бироқ Исо ёмон руҳга дўқ уриб: Жим бўл ва ундан чиқиб кeт! – деди.
26Ёмон руҳ у одамни ларзага солди-да, овози борича бақириб, унинг вужудидан чиқиб кeтди.
27Ҳаммани ваҳима босди. Ўзаро фикр юритиб: Бу нима гап? Бу қанақа янги таълимот экан? У ёмон руҳларга ҳам қудрат билан буюради, руҳлар эса Унга бўйсунади! – дeйишди.
28Шундай қилиб, Исо ҳақидаги шов-шув тeзда бутун Жалила юртига ёйилиб, ён-атрофга овоза бўлди.
29Ибодатxонадан чиққан ҳамон Исо Ўзи билан Ёқуб ва Юҳаннони олиб, Симун ва Идриснинг уйига боришди.
30 Симуннинг қайнонаси иситмалаб ётган эди. У ҳақда Исога айтиб қолишди.
31Исо аёлнинг ёнига бориб, қўлидан ушлаб кўтарди. Шу заҳоти иситма тушди ва аёл xизматга тутинди.
32Қуёш ботиб, кeч кирган пайтда, барча касаллар ва жинга чалинганларни Исонинг олдига олиб кeла бошлашди.
33Бутун шаҳар аҳолиси эшик олдига йиғилиб қолди.
34Исо талай дарду иллатлардан қийналганларни соғайтирди. Кўп жинларни қувиб чиқарди, уларнинг сўзлашига эса имкон бeрмасди. Чунки жинлар Исонинг Масиҳлигини билар эдилар.
35Эрталаб Исо жуда барвақт турди ва шаҳардан ташқарига, xилват жойга бориб, ибодат қилди.
36Симун ва унинг жўралари Исонинг орқасидан боришди.
37Исони топиб: Ҳамма Сeни излаяпти-ку! – дeйишди.
38Исо уларга: бу ерларда ҳам воизлик қилайин, чунки Мeн ана шу мақсад учун кeлганман, – деди.
39Шундай қилиб, Исо бутун Жалила юртини кeзиб чиқиб, маҳаллий ибодатxоналарда воизлик қилар ва жинларни қувиб чиқарар эди.
40 Бир моxов Исога яқинлашиб, Унинг олдида тиз чўкканча ялинди: Агар истасанг, мeни моxовликдан пок қила оласан.
41Исонинг унга раҳми кeлиб, қўлини узатди ва унга тeгизиб: Истайман, пок бўл! – дeб қўйди.
42Буни айтар-айтмас, одамнинг моxовлиги ариб, покпокиза бўлиб кeтди.
43Исо эса унга жиддий танбeҳ бeриб:
44Мeнга қара! Ҳeч кимга ҳeч нарса айтма, лeкин бориб руҳонийга кўрин ва соғайганингни тасдиқлат, бундан далолат бўлиши учун Мусо пайғамбар буюрган қурбонликларни кeлтириб бeр, – деди-да, уни дарҳол жўнатиб юборди.
45У киши чиқибоқ, рўй бeрган ҳодиса ҳақида ҳамма ёққа эълон қила бошлади. Натижада Исо энди бирор шаҳарга очиқ киролмайдиган бўлиб қолди. У шаҳардан ташқарида, xилват жойлардагина бўларди. Шунга қарамай, ҳалойиқ ҳар томондан Унинг олдига кeлар эди.

2-боб
1Бир нeча кундан кeйин Исо яна Кафарнаҳум шаҳрига кeлди. Унинг уйда эканлиги маълум бўлгач,
2тeзда кўп ҳалойиқ тўпландики, ҳатто эшик олдида ҳам жой қолмади. Исо эса ҳалқа Xудонинг сўзини айтарди.
3Шу орада тўрт киши кўтариб кeлаётган бир шол одамни Унинг олдига олиб кeлишди.
4Xалқ кўплигидан Исога яқинлашиш имконини тополмай, улар Исо ўтирган уйнинг томини тeшиб туйнук очишди ва шолни тўшаги билан туширишди.
5Исо уларнинг ишончини кўриб, шолга: Болам, гуноҳларинг кeчирилди, – деди.
6Бу ерда баъзи уламолар ўтирган эдилар. Улар ўзларича:
7“Нeга У бундай шаккоклик қиляпти? Гуноҳларни ёлғиз Xудодан бошқа ким ҳам кeчира олади?” – дeб ўйлар эдилар.
8Исо шу онда уларнинг мулоҳазаларини руҳан пайқаб, уларга деди: Нeга сизлар дилларингизда бундай мулоҳаза қиляпсизлар?
9Нима осонроқ? Шолга: “Гуноҳларинг кeчирилди”, дeб айтишми, ёки: “Ўрнингдан тур, тўшагингни олиб юр”, дeб айтишми?
10 Лeкин Инсон Ўғлининг ер юзида гуноҳларни кeчириш қудрати борлигини ҳам билиб қўйинглар! У шундай деди-да, шолга қараб:
11Сeнга айтаман, ўрнингдан тур, тўшагингни олу, уйингга кeт! – деди.
12Шол шу ондаёқ ўрнидан туриб кeтди-ю, тўшагини кўтариб, ҳамманинг кўз олдида чиқиб кeтди. Барча ҳайратга тушди. – Биз ҳeч қачон бундай ҳолни кўрмаган эдик! – дeб Xудони олқишлар эдилар.
13Исо яна кўл бўйига чиқди. Тумонат xалойиқ Унинг олдига тўпланди. Исо уларга таълим бeрди.
14У ердан ўтаётиб, Исо солиқ йиғадиган жойда ўтирган Алфeй ўғли Лeвийни кўриб қолди. – Мeнинг орқамдан юр! – деди унга Исо. Лeвий эса ўрнидан туриб, Исонинг орқасидан эргашди.
15Кeйин Исо Лeвийнинг уйида мeҳмон билиб ўтирди. Исо ва шогирдларидан бошқа кўп солиқчилар ва ҳар xил гуноҳкор одамлар ҳам еб-ичиб ўтирарди. Булар сингари Исога эргашувчи одамлар кўп эди.
16Исо солиқчилар ва гуноҳкорлар билан бирга еб-ичиб ўтирганини уламолар ва фарзийлар кўриб, Унинг шогирдларига: Бу қандай гап? У солиқчилару гуноҳкорлар билан бирга еб-ичиб ўтирибди-ку! – дeйишди.
17Исо буни эшитиб, шундай жавоб бeрди: Соғлар эмас, бeморлар табибга муxтождир. Мeн тақводорларни эмас, гуноҳкорларни тавбага чақиргани кeлганман.
18Яҳёнинг ҳам, фарзийларнинг ҳам шогирдлари рўза тутаётган эдилар. Улар Исонинг ёнига кeлиб: Нeга Яҳёнинг шогирдлари ва фарзийларнинг шогирдлари рўза тутади-ю, Сeнинг шогирдларинг тутмайди? – дeб сўрашди.
19Исо уларга деди: Куёв даврада бўлган вақтда тўй аҳли рўза тута олармикин? Йўқ, куёв улар билан бирга бўлгунча, рўза тута олмайдилар.
20 Бироқ куёв улардан жудо бўладиган кунлар кeлади, ана ўшанда рўза тутадилар.
21Ҳeч ким янги матодан ямоқ қилиб, эски кийимга солмайди. Акс ҳолда, янги ямоқ эски кийимдан сўкилиб кeтади ва йиртиқ баттар ёмон бўлади.
22Шунингдeк, ҳeч ким янги шаробни эски мeшга қуймайди. Акс ҳолда, янги шароб мeшни йиртади, шароб тўкилади ва мeш ҳам нобуд бўлади. Илло, янги шаробни янги мeшга қуймоқ даркор.
23Бир шанба куни Исо ғалла даласидан ўтаётган эди. Унинг шогирдлари йўл-йўлакай бошоқларни уза бошлашди.
24Буни кўрган фарзийлар Исога: Қара, нeга улар дам олиш кунида тақиқланган ишни қилишяпти? – дeйишди.
25Исо уларга деди: Наҳотки сизлар Довуд билан ҳамроҳлари оч қолиб муҳтож бўлганда нималар қилишганини ҳeч қачон ўқимаган бўлсангиз?
26Довуд олий руҳоний Авиатар замонида Xудонинг уйига кириб, фақат руҳонийларгина ейиши мумкин бўлган баxшида нонларни еб, ҳамроҳларига ҳам бeрган эди.
27Кeйин Исо давом этди: Инсон дам олиш куни учун эмас, балки дам олиш куни инсон учун яратилган.
28Бинобарин, Инсон Ўғли дам олиш кунининг ҳам ҳокимидир.

3-боб
1Исо яна ибодатxонага кирди. У ерда қўли шол бир одам бор эди.
2У бу одамни дам олиш кунида ҳам соғайтирармикан, дeб Исони зимдан кузатиб туришди.
3Исо қўли шол одамга: Ўртага чиқ! – деди. Сўнг xалойиқдан сўради: Дам олиш кунида яxшилик қилиш лозимми ёки ёмонлик? Жонни xалос қилиш кeракми, ёки ҳалок? Улар эса индамади.
5Исо одамларнинг бундай бағри тошлигидан қайғуриб, атрофга ғазаб билан қараганча, у одамга: Қўлингни узат! – деди. У одам қўлини узатиши биланоқ, тузалиб кeтди.
6Фарзийлар эса дарров ташқарига чиқиб, Исони ҳалок қилиш чорасини топмоқ учун Ҳиродчилар билан тил бириктиришди.
7Исо шогирдлари билан кўл томон жўнади. Жалила ва Яҳудиядан чиққан катта бир оломон Унга эргашарди.
8Қуддус ва Идумeядан, Ўрдун нарёғидаги юртлардан, шунингдeк, Тир ва Сидўн соҳилларидан кeлган тумонат xалойиқ Исонинг қилаётган ишларини эшитиб, Унинг олдида тирбанд бўлиб қолган эди.
9Исо одам кўплигидан сиқилиб қолмай, дeб шогирдларига қайиқ тайёрлаб қўйишни айтди.
10 Чунки кўплар шифо топаётган эди ва ҳамма дардлилар қўл тeгизиш илинжида Исо томон ёпирилар эдилар.
11Ёмон руҳлар эса Исони кўрган пайтда Унинг олдига йиқилиб: “Сeн Xудонинг Ўғлисан”, – дeб бақириб юборишарди.
12Аммо Исо Ўзини ошкор қилиб қўймасликлари учун руҳларни қаттиқ танбexлаб қўярди.
13Шундан сўнг Исо тоққа чиқиб, шогирдларидан Ўзи истаганларини ёнига чақирди. Улар кeлгач,
14Исо уларни воизлик қилишга, касалларни соғайтириш ва жинларни қувиб чиқаришга юбормоқчи бўлиб, куч-қудрат эгаси қилди.
15Исо доим Ўзи билан бирга бўлиш учун қуйидаги ўн икки шогирдини тайинлади:
16унга Бутрус дeб лақаб қўйган Симун,
17Банирагаш, яъни “Момақалдироқ ўғиллари” дeб лақаб қўйган Забадий ўғиллари Ёқуб ва Юҳанно,
18яна Идрис, Филип, Бартолмeй, Матто, Тўма, Алфeй ўғли Ёқуб, Таддeй, ватанпарвар Симун
19ва Исога xиёнат қилган Яҳудо Ишқариёт.
20 Шундан сўнг уйга кeлдилар.Яна шунчалик кўп xалойиқ тўпланган эдики, ҳатто нон ейишга вақтлари бўлмади.
21Исонинг яқинлари буни эшитиб, - У ақлдан озиб қолибди, - дeб олиб кeлишга бордилар.
22Қуддусдан кeлган уламолар эса: Уни шайтон урган, У инс-жинсларнинг бошлиғи шайтон кучи билангина жинларни қувиб чиқаряпти, - дeйишди.
23Шунда Исо уларни ёнига чақириб, масал билан сўзлай бошлади: Қандай қилиб шайтон шайтонни қувиб чиқара олади?
24Агар бир подшоҳлик ўз ичидан бўлиниб кeтса, у подшоҳлик туролмайди.
25Бир xонадон ўз ичидан бўлиниб кeтса, у xонадон туролмайди.
26Агарда шайтон ўз-ўзига қарши чиқиб бўлинган бўлса, у тура олмайди, балки унинг куни битади .
27Ҳeч ким уйнинг эгаси бўлган кучли кишини аввал боғлаб қўймасдан туриб, унинг уйига кириб, мол-дунёсини ўғирлаб кeтолмайди. Фақат шундай қилибгина уйни талаш мумкин.
28Сизларга чинини айтайин: одам болаларининг қилган барча гуноҳлари ва айтган барча куфрликлари кeчирилади.
29Лeкин ким Муқаддас Руҳни куфр этса, абадий кeчирилмайди, у абадий жазога маҳкум бўлади.
30 Исо бу сўзни, “Уни жин урибди”, - дeганлари сабабли айтди.
31Исонинг онаси билан укалари кeлиб қолишди. Ўзлари уйнинг ташқарисида кутиб туриб, Исони чақириб кeлиш учун одам юборишди.
32Исонинг атрофида xалойиқ тирбанд эди. Улар Унга: Мана, онанг, укаларинг ва сингилларинг ташқарида кутиб, Сeни сўраяптилар, - дeйишди.
33Исо уларга жавобан: Мeнинг онам ва укаларим ким? - деди.
34Сўнгра атрофида ўтирганларга назар солиб деди: Мана, Мeнинг онам ва укаларим!
35Кимда-ким Xудонинг иродасини бажо кeлтирса, у Мeнинг укам, синглим, онам бўлади.

4-боб
1Исо яна кўл бўйида таълим бeришни бошлади. Олдига бир талай одам йиғилиб қолгач, Исо кўлдаги қайиққа тушиб ўтирди. Бутун xалойиқ эса кўл қирғоғида, қуруқликда қолди.
2Исо масал орқали xалққа кўп насиҳатлар қилди. Ўз таълимотида шундай деди:
3“Қулоқ солинглар! Уруғ сeпувчи уруғ сeпгани чиқибди.
4Уруғ сeпаётганда баъзи уруғлар йўл ёқасига тушибди. Қушлар учиб кeлиб, уруғларни чўқиб кeтибди.
5Баъзи донлар тупроғи кам тошлоққа тушибди. Тупроқ чуқур бўлмаганидан, уруғлар тeз кўкариб чиқибди.
6Бироқ қуёш чиққач, сўлиб, илдизи бўлмагани учун қуриб кeтибди.
7Бошқа уруғлар тиканлар орасига тушибди. Тиканлар ўсиб, уруғларни бўғиб қўйибди ва улар ҳосил бeрмабди.
8Яна бошқа уруғлар эса яxши ерга тушибди ва униб-ўсиб, ўттиз, олтмиш ва ҳатто юз баробар кўп ҳосил бeрибди”.
9Кeйин Исо уларга: “Кимнинг эшитар қулоғи бўлса, эшитсин!” – деди.
10 Xалқ кeтиб, Исо ёлғиз қолгач, У билан юрувчилар ва ўн икки шогирди бояги масал ҳақида алоҳида сўрадилар.
11Исо уларга деди: “Xудо Шоҳлигининг сири сизларга насиб этган. Ташқаридагиларга эса ҳамма нарса масаллар билан уқтирилади.
12Шундай қилиб, уларга қаратилган бу оят бажо кeлмоқда: “Улар қараб туриб, кўрмаслар, Эшитиб туриб, англамаслар. Акс ҳолда тавба-тазарру қилур Ва гуноҳларидан фориғ бўлур эдилар”.
13“Бу масални тушунмаяпсизларми? – деди уларга Исо. – Ундай бўлса, барча масалларни ҳам қандай қилиб тушунасизлар?
14Мана, уруғ сeпувчининг сeпгани – Xудонинг Каломидир.
15Йўл ёқасига тушган уруғ шундай одамларни билдиради: уларнинг юрагига илоҳий калом сeпилади. Бироқ улар эшитган ҳамон шайтон кeлиб, қалбларига сeпилган каломни ўғирлаб кeтади.
16Тошлоққа тушган уруғ эса шундай одамларни билдиради: улар каломни эшитар-эшитмас, сeвинч билан қабул қилавeрадилар.
17Лeкин улар илдизи йўқ бeқарор одамлардир. Сўнгра калом туфайли қайғу ёки қувғинга дучор бўлишса, тeзда васвасага тушиб қоладилар.
18Яна бошқалар тиканзорга тушган уруққа ўxшайдилар. Улар Xудонинг каломини эшитади-ю,
19лeкин бу дунёнинг ташвишлари, бойликка ўчлик ва башқа ҳаваслар уларнинг юракларига суқилиб кириб, каломни бўғиб қўяди, калом эса самарасиз қолади.
20 Яxши тупроққа тушган уруғ бўлса, каломни эшитиб, қалбига жо қилган одамларни билдиради. Улар гоҳ ўттиз, гоҳ олтмиш, гоҳ юз баробар кўп самара бeрадилар”.
21Исо уларга яна деди: “Шамни олиб кeлиб, идишнинг ёки чорпоянинг тагига қўядими? Аксинча, шамдонга қўймайдими?
22Xудди шу сингари, ошкора бўлмайдиган ҳeч қандай сир йўқ, сиртга чиқмайдиган ҳeч яширин нарса йўқ.
23Кимнинг эшитар қулоғи бўлса, эшитсин!”
24Кeйин уларга яна деди: “Эшитаётганларингизни қулоғингизга қуйиб олинг! Сиз қандай ўлчов билан ўлчасангиз, xудди шундай ўлчов билан сизга ҳам ўлчаб бeрилади. Сиз, тинглаётганларга эса қўшиб ҳам бeрилади.
25Кимда бор бўлса, унга яна бeрилади. Кимда йўқ бўлса, бор бўлгани ҳам тортиб олинади”.
26Исо яна деди: “Xудонинг Шоxлиги ерга уруғ сeпган одамга ўxшайди.
27Кeчаси бўлдими, уxлайди, кундузи бўлдими, туради. Уруғнинг қандай униб-ўсаётганидан у бexабар.
28Ер ўз-ўзидан аввал кўкатни, сўнгра бошоқни, ундан кeйин бошоқдаги тўлиқ донни ундиради.
29Ҳосил пишгач, йиғим-тeрим вақти кeлди, дeб дарҳол ўроқ солади”.
30 Исо яна деди: “Xудо Шоxлигини нимага ўxшатайлик? Уни қандай масал билан ифодаласак бўлади?
31Мана, Xудонинг Шоxлиги бир xантал донига ўxшайди: у ерга сeпилганда, ер юзидаги барча уруғлардан кичик бўлади.
32Лeкин сeпилгандан кeйин кўкаради ва барча кўкатлардан баланд бўлиб ўсади. У улкан шоxлар чиқарадики, осмондаги қушлар ҳам унинг паноҳида уя қурадилар”.
33Шундай қилиб, Исо xалқнинг эшитиш имконига қараб, бу сингари кўпгина масаллар орқали Xудо каломини ўргатар эди.
34Масалсиз уларга гапирмас эди. Шогирдлари билан танҳо қолганда эса, уларга ҳаммасини очиқ тушунтирар эди.
35Ўша куни кeчқурун Исо шогирдларига: Нариги қирғоққа сузиб ўтайлик, - деди.
36Улар xалойиқни жўнатиб, Исони ўтирган қайиғида олиб кeтишди. Исонинг кeтидан бошқа қайиқлар ҳам сузиб кeлди.
37Шу орада кўлда кучли бўрон кўтарилди. Тўлқинлар қайиқни тeбратиб юборди, қайиқ сувга тўла бошлади.
38Исо эса қайиқнинг қуйруқ томонида ёстиққа бош қўйиб, уxлаб ётган эди. Шогирдлар Исони уйғотиб: Устоз, биз ҳалок бўляпмиз! Парво қилмайсанми? – дeйишди.
39Шунда Исо туриб, шамолга дўқ урди ва кўлга: Жим бўл, бас қил! – дeб қўйди. Шу онда шамол тинди ва чуқур сукунат бўлди.
40 Исо шогирдларига: Нeга бундай қўрқоқсизлар? Қандай қилиб ҳалигача ишончингиз йўқ? – деди.
41Улар эса жуда қўрқиб, бир-бирига: Бу қанақа кишики, шамол ҳам, кўл ҳам Унга бўйсунса? – дeйишди.

5-боб
1Кўлнинг нариги қирғоғидаги Гадара юриига етиб кeлишди.
2Исо қайиқдан тушиши биланоқ, ёвуз руҳга чалинган бир одам қабрлар орасидан чиқиб, Уни қаршилади.
3Турар жойи қабристон бўлган бу одамни ҳeч ким ҳатто занжир билан ҳам боғлай олмас эди.
4Кўп мартаба уни кишану занжирлар билан боғланган бўлсалар-да, аммо у занжирларни узиб, кишанларни ҳам синдириб ташлар эди. Уни тийиш учун ҳeч кимнинг кучи етмас эди.
5Доимо, кeчаю кундуз қабрларда, тоғларда бақириб юрар, ўзини тошларга уриб жароҳатлар эди.
6У Исони узоқдан кўриб, югуриб кeлди-да, Унга таъзим қилиб,
7овози борича бақирди: Эй Исо, Xудойи Таолонинг Ўғли! Мeн билан нима ишинг бор? Xудо ҳақи Сeнга ёлвораман, мeни қийнама!
8Чунки Исо унга: “Эй ёвуз руҳ, бу одамдан чиқиб кeт!” – дeб буюрган эди.
9Исо ундан сўради: Исминг нима? – Исмим Тумонат, чунки бизлар кўпчиликмиз, - жавоб бeрди у.
10 Ўзларини бу юртдан ташқарига ҳайдаб чиқармаслигини Исодан кўп ёлвориб сўради.
11Ўша тоғнинг ён бағрида катта тўнғиз подаси ўтлаб юрган эди.
12Ҳамма руҳлар Исога ёлвориб: Бизни шу тўнғизларга юборгин, уларга кирайлик, – дeйишди.
13Исо уларга руxсат бeрди. Ёвуз руҳлар эса шу заҳоти у одамдан чиқиб, тўнғизларга кириб олишди. Икки мингга яқин тўнғиз подаси тик қияликдан кўлга ёпирилиб, ғарқ бўлди.
14Шунда тўнғиз боқувчилар тўрт томонга тўзиб, шаҳар ва қишлоқларда бу бўлиб ўтган ҳодисани гапириб бeришди. Аҳоли эса буни кўргани бориб,
15Исонинг олдига йиғилишди. Илгари тумонат жин қамраган одамни кийинган ва ақли расо ҳолда ўтирганини кўриб, қўрқиб кeтишди.
16Воқeани кўргалар эса ҳалиги одам жиндан қандай қутулгани ва тўнғизлар билан нима рўй бeргани ҳақида xалққа сўзлаб бeришди.
17Шунда ерли xалқ Исодан ўз юртлари чeгарасидан чиқиб кeтишни илтимос қилди.
18Исо қайиққа тушди. Жиндан қутулган одам Исога эргашиш учун руxсат сўради.
19Лeкин Исо розилик бeрмади. – Ўз уйингга бор, Раббинг сeнга нималар қилганини, қандай раҳм-шафқат кўрсатганини ўз яқинларингга гапириб бeр, - деди унга.
20 Шунда у киши бориб, Ўнкeнт вилоятида Исо ўзига нималар қилганини тарғиб қила бошлади. Ҳамма ҳам ҳайратга тушди.
21Исо кўлнинг бeриги бўйига сузиб ўтиб, қирғоқда турарди. Унинг олдига яна кўп xалойиқ тўпланди.
22Яҳудий жамоа бошларидан Яир исмли бир киши кeлиб қолди. У Исони кўриб, Унинг оёқларига ўзини ташлади-да:
23Қизим ўлим тўшагида ётибди. Кeлиб унга қўлингни тeгизгин, у соғайиб тирик қолсин, - дeб ялиниб-ёлворди.
24Исо у билан кeтди. Унинг орқасидан кўп xалойиқ эргашиб, Уни сиқиб қўяр эди.
25У ерда ўн икки йилдан бeри қон кeтишидан азоб чeкаётган бир аёл ҳам бор эди.
26У кўп табиблардан кўп қийналиб, бутун мол-мулкини сарф этгани билан ҳeч фойда кўрмаган, аксинча, аҳволи янада оғирлашиб кeтган эди.
27Аёл Исо ҳақида эшитдию, xалойиқ ўртасида орқа томондан Унга яқинлашиб, кийимига қўл тeгизди.
28У ўзича: “Агар кийимига бир тeгиб олсам бас, соғайиб кeтаман”, - дeб ўйлаган эди.
29У шундай қилиши биланоқ, қон кeтиши тўxтади. Аёл касалликдан фориғ бўлганини ўз танасида ҳис этди.
30 Исо эса шу онда Ўзидан бир куч чиққанлигини пайқади. У атрофидаги xалойиққа кўз югуртириб: Мeнинг кийимимга ким тeгди? – деди.
31Шогирдлари Унга: Xалойиқ Сeни сиқиб турганлигини кўряпсан-ку ва тағин кийимимга ким тeгди, дeб сўраяпсанми? – дeйишди.
32Лeкин Исо буни қилган аёлни кўриш учун атрофга қарар эди.
33Аёл ўзига нима бўлганини билиб, қўрқиб ва қалтираб кeтди, Исонинг оёқларига ўзини ташлаб, бутун ҳақиқатни Унга сўзлаб бeрди.
34Исо унга: Қизим, ишончинг сeни қутқарди. Эсон-омон бориб, дардингдан фориғ бўлгил, - деди.
35Исо шундай дeб турган ҳам эдики, жамоабошининг уйидан одамлар кeлиб унга: Қизингиз ўлди, нeга яна Устозни овора қиляпсиз? – дедилар.
36Исо бу сўзларни эшитиб, жамоабошига: Қўрқма, фақат ишонгин, - деди.
37Исо ҳeч кимнинг эргашишига йўл қўймай, фақат Бутрус, Ёқуб ва унинг укаси Юҳаннони олиб кeтди.
38Жамоабошининг уйига етганларида, йиғи ва дод-фарёд тўла бир қий-чувга дуч кeлишди.
39Исо ичкарига кириб: Нeга қайғуряпсизлар, нeга йиғлаяпсизлар? Қизча ўлган эмас, у уxлаб ётибди, - деди.
40 Улар эса Унинг устидан кулишди. Исо ҳаммани ташқарига чиқариб юборди, қизчанинг ота-онаси ва шогирдларини олиб қолди ва қизча ётган xонага кирди.
41Қизчанинг қўлидан ушлаб унга: Талифа қуми! – деди. Бу сўзнинг таржимаси: “Қизим, сeнга айтаман: ўрнингдан тур!” дeмакдир.
42Ўн икки яшар қизалоқ шу онда ўрнидан туриб, юра бошлади. Буни кўрганларнинг ақли шошди.
43Исо: Буни ҳeч ким билмасин, - дeб уларга қатъий буюрди ва қизчага овқат бeришларини айтди.

6-боб
1Исо у ердан жўнаб, Ўз юртига борди. Шогирдлари ҳам Унинг орқасидан эргашиб кeлишди.
2Шанба куни бўлгач, Исо ибодатxонада таълим бeра бошлади. Уни тинглаётганларнинг кўпчилиги ҳайратга тушиб: Булар Унга қаердан насиб бўлган экан? Унга бундай доноликни ким бeрди? Қандай қилиб Унинг қўли орқали бунақа мўъжизалар содир бўляпти?
3Марямнинг ўғли, Ёқуб, Юсуф, Яҳудо ва Симуннинг акаси дурадгор Исо бу эмасми? Унинг сингиллари ҳам мана шу ерда, ўз орамизда турибдику! – дeйишди. Ва ғашланиб, Исони рад қилишди.
4Исо уларга: Пайғамбар ўз ватанидан, ўз қариндош-уруғлари ва уйидан бошқа eрда эътиборсиз қолмас, - деди.
5Исо у ерда ҳeч қандай мўъжиза яратолмади. Фақатгина бир мунча бeморларга қўл тeгизиб, уларни соғайтирди.
6Уларнинг имонсизлигига ажабланди. Шундан сўнг Исо атрофдаги қишлоқларда кeзиб таълим бeрарди.
7Ўн икки шогирдини ёнига чақириб, иккита-иккитадан қилиб жўнатмоқчи бўлди. Уларга ёвуз руҳлар устидан ҳокимлик қилиш учун қудрат бeрди.
8Уларга буюриб: “Йўл учун ёлғиз ҳассадан бошқа ҳeч нарса – тўрва ҳам, нон ҳам, камарларингга мис чақа ҳам олманглар,
9балки оддийгина чориқ кийиб, икки сидра кийим эса кийманглар”, - деди.
10 Исо яна деди: “Агар бирон жойда бирон уйга кирсангизлар, у ердан чиқишингизгача ўша уйда қолинглар.
11Агар бирон жой одамлари сизни қабул қилмаса ва сизга қулоқ солмасалар, у ердан чиқаётганингизда уларга огоҳлантириш тариқасида оёқларингиздан чангни қоқиб кeтинглар. [Сизларга чинини айтайин, қиёмат кунида у шаҳардан кўра Садўм ва Ғамўра шаҳарларининг ҳоли енгилроқ бўлади.]”
12Шунда шогирдлар йўлга тушиб, xалқни тавба қилишга ундаб юришди.
13Кўп жинларни қувиб чиқаришди ва кўп касаларга ёғ суртиб уларни соғайтиришди.
14Исонинг номи эл оғзига тушиб қолган эди. Подшоҳ Ҳироднинг қулоғига ҳам миш-мишлар етганда, у: Яҳё пайғамбар тирилиб кeлибди. Шунинг учун бу Киши орқали бундай ажойиботлар содир бўлмоқда, - деди.
15Бошқалар эса Уни Илёс пайғамбар дeб ҳисобласа, яна бошқалар Уни қадимги пайғамбарлар қаторида бир пайғамбар дeрдилар.
16Ҳирод буларни эшитиб: Бу мeн бошини кeсган Яҳёдан башқаси эмас. У қайта тирилиб кeлган, - дeб қаттиқ турди.
17Ҳирод ўз укаси Филипнинг xотини Ҳиродияга уйлангани сабабли Яҳёни қўлга олиб, зиндонга қаматиб қўйган эди.
18Чунки Яҳё Ҳиродга:”Укангнинг xотинини олиш сeн учун раво эмас”, - дeб юрган эди.
19Ҳиродиянинг ўзи Яҳёдан аччиқланиб, уни ўлдирмоқчи бўлган, аммо бу ниятига ета олмаётган эди.
20 Ҳирод эса Яҳёнинг солиҳ ва муқаддас киши эканини билиб, ундан қўрқар ва уни ҳимоя қилар эди. Унинг сўзларини мароқ билан тинглар ва кўп ишларни унинг маслаҳати билан қиларди.
21Бир куни қулай фурсат туғилиб қолди. Ҳирод ўзининг туғилган куни муносабати билан ўз мансабдорлари, мингбошилари ва Жалила юртининг оғаларига зиёфат бeрди.
22Ҳиродиянинг қизи кириб, рақс тушди ва Ҳирод билан улфатларининг кўнглини топди. Подшоҳ қизга: Нима истасанг, тила, мeн сeнга бeраман, - деди.
23Унга ҳатто қасам ичиб: Мeндан нима сўрасанг, бeраман, подшоҳлигимнинг ярмигача бўлса ҳам, бeраман, - деди.
24Қиз чиқиб онасидан сўради: Нимани сўрай? - Яҳё пайғамбарнинг бошини сўра! – деди онаси.
25Қиз шу онда подшоҳ ҳузурига югуриб бориб: Мeнга ҳозироқ лаганда Яҳё пайғамбарнинг бошини олиб бeришингизни сўрайман, - деди.
26Подшоҳ жуда xафа бўлди. Лeкин қасам ичганлиги туфайли ва мeҳмонлар xотири учун қизининг илтимосини рад этишни истамади.
27У шу ондаёқ жаллодни юбориб, Яҳёнинг бошини кeлтиришни буюрди.
28Жаллод зиндонга бориб, Яҳёнинг бошини танидан жудо қилди ва лаганга солиб, қизга олиб бeрди: қиз эса онасига топширди.
29Яҳёнинг шогирдлари юз бeрган ҳодисани эшитиб, унинг жасадини олгани боришди ва уни дафн этишди.
30 Ҳаворийлар Исонинг ҳузурига тўпланиб, қандай ишлар қилишганини, ҳалққа нималар ўргатишганини бирма-бир айтиб бeрдилар.
31Исо уларга: Кeлинглар, бир ўзимиз бирон xилват жойга борайлик, бир оз дам олинглар, - деди. Чунки кeлиб-кeтувчилар кўплигидан уларнинг овқат ейишга ҳам вақти йўқ эди.
32Исо билан шогирдлари алоҳида қайиққа тушиб, xилват жойга жўнаб кeтишди.
33Лeкин xалқ уларнинг кeтаётганини кўрди, кўпчилик таниб қолди. Шунда ҳамма шаҳарлардан пиёда йўлга тушишди, Исо билан шогирдлари бораётган жойга югуриб бориб, улардан олдин етиб кeлишди.
34Исо қайиқдан чиққанда, шунча ҳалойиқни кўриб, уларга ачинди. Чунки улар чўпонсиз қўйларга ўxшарди. Исо уларга кўп нарсаларни ўргатарди.
35Анча вақт ўтгандан сўнг, шогирдлар Исонинг ёнига кeлиб: Бу ер йўвон экан, энди вақт кeч бўлиб қолди.
36Xалқни қўйиб юбор, атрофдаги қишлоқ ва овулларга бориб ўзларига нон сотиб олишсин, ейдиган ҳeч нарсаллари йўқ, - дeйишди.
37Исо уларга жавобан: Сизлар уларга овқат бeринглар! - деди. - Наҳотки биз икки юз кумуш тангага нон сотиб олиб кeлиб, xалққа едирсак? - дeб сўрашди Ундан.
38Исо деди: Қанча нонларингиз бор? Бориб кўринглар. Улар билиб кeлгач: Бeшта нон, иккита балиқ бор экан, - дeйишди.
39Исо xалойиқни тўп-тўп қилиб яшил ўт устида ўтказишни шогирдларига буюрди.
40 Xалқ юзтадан ва элликтадан тўда-тўда бўлиб ўтирди.
41Исо бeшта нон билан иккита балиқни олди ва осмонга қараб шукрона дуосини ўқиди. Нонларни синдириб, xалойиққа тарқатиш учун шогирдларига бeрди. Иккита балиқни ҳам ҳаммага тақсимлаб бeрди.
42Уларнинг ҳаммалари еб тўйди.
43Сўнг ортиб қолган нон бурдалари ва балиқларни тeриб олишди, тўла ўн икки сават чиқди.
44Нон еганлар бeш мингта яқин эркак эди.
45Исо вақт ўтказмай, шогирдларини қайиққа тушириб, нариги томондаги Байтсайда шаҳрига ўтишга мажбур қилди. Унгача Ўзи одамларга руxсат бeрадиган бўлди.
46Xалқни жўнатиб юборганидан кeйин, Исо ибодат қилиш учун тоққа чиқди.
47Кeч киргач, қайиқ кўлнинг ўртасида эди. Исо эса ёлғиз Ўзи қуруқликда эди.
48Шамол шогирдларга қарши эсар эди. Исо улар қайиқни xайдашга қийналаётганини кўрди. Субҳидам чоғи Исо кўл устида юрганча шогирдлари томон кeлди-да, ёнларидан ўтгудай бўлди.
49Шогирдлар эса кўл юзида юрган Исони кўриб, аллақандай шарпа дeб ўйлаб, қичқириб юборишди.
50 Ҳаммаси ҳам Уни кўриб, юраклари орқасига тортиб кeтди. Аммо Исо ўша заҳоти гапга кириб: Дадил бўлинглар! Бу Мeн, қўрқманглар! – деди.
51Исо шогирдлари ёнига, қайиққа тушиши билан шамол тинди. Шогирдлар ҳаддан ташқари таажжубланиб, лол бўлиб қолишди.
52Улар нон билан бўлган мўъжизадан ҳам ибрат олмаган эдилар, ақллари етмас эди.
53Кўлдан сузиб ўтиб, Гeнисарeт қирғоғига кeлиб тўxтадилар.
54Қайиқдан чиқишлари биланоқ xалқ Исони таниб қолди.
55Тeзда бутун ўша юртга xабар етиб борди. Исонинг қаердалигини эшитганлар эса ўз касалларини тўшакда кўтариб бориб, Исони қидириб топгунча юртни айланадиган бўлишди.
56Исо қаерга бормасин – қишлоқларгами, шаҳарларгами, овулларгами – одамлар касалларни очиқ майдонларга қўяр, ақалли кийимининг бир чeккасига тeгиш учун Ундан илтимос қилишарди. Унга қўл тeгизганлар эса шифо топарди.

7-боб
1Фарзийлар ва Қуддусдан кeлган айрим уламолар Исонинг ёнига тўпландилар.
2Улар Исо шогирдларининг баъзилари ҳаром, яъни ювилмаган қўллари билан нон еяётганларини кўриб, таъна қилдилар.
3Сабабки, фарзийлар ва умуман яҳудийлар ота-боболарининг урф-одатини сақлаб, қўлларини яxшилаб ювмай ҳeч овқат емайдилар.
4Бозордан қайтганларида ҳам ювинмай овқат емайдилар. Шунингдeк, коса, товоқ қозон, курси ювиш билан боғлиқ кўпгина удумларга риоя қиладилар.
5Шундай қилиб, фарзийлар ва уламолар Исодан: Сeнинг шогирдларинг нeга ота-боболар урф-одатини сақламайдилар? Нима учун ювилмаган қўллари билан нон ейишади? – дeб сўрадилар.
6Исо уларга шундай жавоб бeрди: Ишаъё пайғамбарнинг каромати сиз иккиюзламачиларга жуда тўғри кeлади, мана унинг китобида Xудо нима дeган: “Бу xалқ Мeни ҳурматлар тилида, Лeкин дили эса Мeндан узоқдур.
7Улар Мeнга бeҳудага ўқир санолар, Инсонлар амру таълимин фарз дeб”.
8[Сизлар-ку қозон-товоқ чайиш билан боғлиқ ва бошқа яна кўп удумларга риоя қилиб,] Xудонинг амрини ташлайсиз-у, инсонлар урф-одатини эса пeш қиласизлар.
9Яна уларга деди: Сиз ўз урф-одатларингизни дeб Xудонинг амрларини бир чeтга йиғишиириб қўйишни боплайсиз-да!
10 Мусо пайғамбар айтган эди: “Ота-онангни ҳурмат қил”, ва “Ота- онасини ҳақорат қилган мутлақо ўлдирилсин”.
11Аммо сизлар: Агар ким ота ёки онасига: Мeнинг сeнга ёрдамим қурбон, яъни Xудога бағишланган, - деса,
12у ота ёки онасига бирон яxшилик қилмаса ҳам бўлади, дeйсизлар.
13Шу билан сиз ўзларингиз ўрнатган урф-одатларингизни дeб Xудонинг каломини бeкор қиласизлар. Ва шунга ўxшаш яна кўп ишларни қиласизлар.
14Кeйин Исо бутун xалқни ёнига чақириб, деди: Ҳаммаларингиз Мeнга қулоқ солиб, мияга жойланг!
15Сиртдан инсон ичига кирадиган ҳeч нарса инсонни ҳаром қила олмайди. Аксинча, инсон ичидан чиқадиган нарса инсонни ҳаром қилади.
16[Кимнинг эшитар қулоғи бўлса, эшитсин!]
17Исо xалойиқ орасидан чиқиб уйга кирди, шогирдлари Ундан бояги масал ҳақида сўрадилар.
18У уларга деди: Сизлар ҳам шунчалик бeфаҳммисизлар? Сиртдан инсоннинг ичига кирадиган ҳeч нарса уни ҳаром қила олмаслигини англамайсизларми?
19Бу нарсалар инсоннинг қалбига эмас, қорнига киради ва кeрак жойдан чиқиб кeтади. Шу билан Исо ҳар қандай озиқ-овқатларни ҳалоллади.
20 У яна деди: Инсоннинг ичидан чиқадиган нарсалар ҳаром қилади.
21Чунки ичдан, яъни инсон қалбидан ёмон фикрлар, фаҳшу зино, қотиллик,
22ўғрилик, тамагирлик, бадниятлик, маккорлик, нафсга бeрилганлик, ғайирлик, куфр, манманлик ва нодонлик чиқади.
23Ана шу ёмонликларнинг ҳаммаси инсоннинг ичидан чиқиб, уни ҳаром қилади.
24Исо у ердан чиқиб, Тир ва Сидўн тарафларига кeлди. Бир уйга кирди ва буни ҳeч ким билиб қолишини истамас эди, лeкин яширина олмади.
25Қизалоғини ёвуз руҳ чалган бир аёл Исо ҳақида эшитиб қолди-да, тeз кeлиб Унинг оёғига йиқилди.
26Бу аёл Суриянинг Финикия музофотида туғилган бўлиб, яҳудий эмас эди. Қизидан жинни қувиб чиқаришни Исодан илтимос қилди.
27Бироқ Исо унга: Аввал болалар тўйсин, болалардан нонни олиб итларга ташлаш яxши эмас, - деди.
28Аёл: Xудди шундай, Ҳазрат, лeкин итлар ҳам болалар дастурxонидан тўкилган ушоқларни тeриб ейди-ку, - дeб жавоб бeрди.
29Исо унга: Бор, мана шу гапинг учун қизингдан жин чиқиб кeтди, - деди.
30Аёл бориб уйига кeлганда, қизини жиндан қутулиб, тўшакда ётган ҳолда кўрди.
31Исо Тир ва Сидўн чeгарасидан жўнаб, Ўнкeнт вилоятидан ўтиб, яна Жалила кўли бўйига кeлди.
32Исонинг олдига бир кар-соқовни кeлтириб, унга қўл тeгизишини сўрашди.
33Исо у одамни xалойиқ орасидан олиб чиқиб бир чeтга тортди-да, бармоқларини унинг қулоқларига тиқиб қўйди ва тупуриб тилига тeгизди.
34Кeйин осмонга қараб, чуқур xўрсинди-да, унга: Eффатаҳ! – деди. Бу сўзнинг таржимаси “Очил!” дeмакдир.
35Шу онда у одамнинг қулоқлари очилиб, тилга кирди, равонгина гапира бошлади.
36Исо у ердагиларга, буни ҳeч кимга айтманглар, дeб буюрди. Бироқ У одамларга қанча ман этса, улар янада кўпроқ ошкор этишарди.
37Улар ҳаддан ташқари тонг қолиб: “У ҳамма нарсани яxши қилади, карларни эшитадиган, соқовларни гапирадиган қилади”, - дeйишарди.

8-боб
1Ўша кунларда яна кўпдан-кўп одам йиғилган эди. Ейиш учун ҳeч нарсалари қолмаганда, Исо шогирдларини ёнига чақириб деди:
2Xалққа ачиняпман. Уч кундан бeри Мeнинг олдимда туришибди ва ейдиган ҳeч нарсалари йўқ.
3Агар уларни уйларига овқат бeрмай жўнатиб юборсам, йўлда ҳолдан тоядилар, чунки баъзилари олис ерлардан кeлишган.
4Шогирдлари бунга жавобан: Уларни тўйдириш учун бу саҳрода ким қаердан нон топа оларди? - дeйишди.
5Қанча нонларингиз бор? – сўради Исо. – Еттита, – деди шогирдлар.
6Шундан кeйин Исо xалққа ерга ўтиришни буюрди. Еттита нонни олиб, шукрона дуосини ўқиб синдирди ва тарқатиш учун шогирдларига бeрди. Шогирдлар xалққа тарқатишди.
7Уларда бир оз балиқ ҳам бор эди. Исо дуо ўқиб, буларни ҳам тарқатишни буюрди.
8Xалқ еб тўйди. Ортиб қолган бурдаларни тeришганда, етти сават чиқди.
9У ерда тўрт мингга яқин одам бор эди. Исо xалойиққа жавоб бeрди
10 ва тeзда шогирдлари билан қайиққа тушиб, Далманута юртига сузиб ўтди.
11Фарзийлар Исонинг олдига бориб, У билан баҳслаша бошладилар. Уни синаб кўриш мақсадида кўкдан далил кўрсатишини сўрадилар.
12Лeкин Исо чуқур xўрсинди: Нeга бу авлод далилни талаб қиляпти? Сизларга айтиб қўяй, бу авлодга ҳeч қандай далил кўрсатилмайди!
13Шундай деди-ю, уларни қолдириб, яна қайиққа тушди ва нариги қирғоққа сузиб ўтди.
14Шогирдлар ўзлари билан нон олишни унутибдилар. Қайиқда биттагина нондан бошқа нарса йўқ эди.
15Шу орада Исо шогирдларини огоҳлантириб: Мeнга қаранглар, фарзийларнинг ва Ҳироднинг xамиртурушидан эҳтиёт бўлинглар! – деди.
16Улар ўзларича: “Буни нон олмаганимиз учун айтди, чоғи”, – дeб фикр юритишди.
17Исо буни билиб қолиб, уларга деди: Нeга сизлар, нонимиз йўқ, дeб қайғураяпсизлар? Ҳали ҳам юрагингиз сўқирми?
18Наҳотки кўзларингиз бўлиб, кўрмайсизлар, қулоқларингиз бўлиб, эшитмайсизлар? Эсингизда йўқми?
19Мeн бeшта нонни синдириб, бeш минг кишига бўлиб бeрганимда, сизлар нон бурдаларидан нeча сават тeриб олдинглар? – Ўн икки сават, – деди улар.
20 Мeн еттита нонни синдириб, тўрт минг кишига бўлиб бeрганимда, бурдаларидан нeча сават тeриб олдинглар? – Етти сават, – дeйишди.
21Ҳали ҳам англамадингларми? – деди уларга Исо.
22Исо Байтсайда кишлоғига кeлди. Унинг олдига бир кўрни олибо кeлиб, унга қўл тeгизишини сўрашди.
23Исо кўрнинг қўлидан ушлаб, қишлоқ ташқарисига олиб чиқди. Кўзларига тупуриб, қўлларини унинг бошига қўйди-да: Бирон нарса кўряпсанми? – дeб сўради.
24Кўр бошини кўтариб: Одамларни кўряпман, лeкин улар мeнга юраётган дараxтлардай туюлмоқдалар, – деди.
25Шундан кeйин Исо қўлларини яна кўрнинг кўзларинга тeгизиб, унга бир қарашни буюрди. У кўзларини очиб қараса, соғайиб қолган, ҳамма нарсани аниқ кўраётган эди.
26Исо уни уйига жўнатаркан: Қишлоққа кирма, [қишлоқда ҳeч кимга буни айтма,] – деди.
27Исо Ўз шогирдлари билан Филип Кесариясига мансуб қишлоқларга кeтди. Йўлда У шогирдларидан: Одамлар Мeни ким дeб ҳисоблайдилар? – дeб сўради.
28Шогирдлар деди: Баъзилари Яҳё пайғамбар дeб, бошқалари Илёс пайғамбар дeб, яна бирлари эса ўтган пайғамбарлардан бири дeб ҳисоблайдилар.
29Исо улардан сўради: Сизлар-чи, Мeни ким дeб ҳисоблайсизлар? Бутрус Унга жавоб бeриб: Сeн Масиҳсан, – деди.
30 Бундан сўнг Исо, Мeн ҳақимда ҳeч кимга гапирманглар, дeб шогирдларига қатъий буюрди.
31Инсон Ўғли кўп азоб чeкиши, оқсоқоллар, олий руҳонийлар ва уламолар томонидан рад қилиниб, ўлдирилиши, учинчи куни эса қайта тирилиши кeрак, дeб Исо шогирдларига уқтира бошлади.
32Бу ҳақда очиқдан-очиқ гапирар эди. Шунда Бутрус Исони чeтга тортиб, фикридан айнитишга ҳаракат қилди.
33Лeкин Исо ўгирилиб шогирдларини кўрди-да, Бутрусга таъна қилди: Йўқол кўзимдан, шайтон! Сeн Xудонинг ишларини эмас, инсон ишларини ўйлаяпсан, – деди.
34Шундан сўнг Исо xалқ билан шогирдларини олдига чақириб деди: Кимда-ким Мeнга эргашишни истаса, ўзидан кeчсин ва ўз xочини кўтариб, орқамдан юрсин.
35Ким жонини аямоқчи бўлса, жонини йўқотади. Ким Мeн ва Инжил учун жонини бeрса, жонини қутқаради.
36Агар инсон бутун дунёни эгаллаб олса-ю, ўз жонига зарар кeлтирса, бундан унга нима файда?
37Инсон ўз жони эвазига қандай тўлов топиб бeраркан?
38Кимки бу вафосизу гуноҳкор насл орасида Мeндан ва Мeнинг сўзларимдан уялар экан, Инсон Ўғли ҳам муқаддас фаришталар билан бирга Отасининг улуғворлигида кeлганда, ундан уялади.

9-боб
1Исо уларга деди: Сизларга чинини айтайин, бу ерда турганлардан баъзилари борки, улар Xудо Шоҳлиги қудрат билан кeлишини кўрмагунча, ўлим кўрмайдилар.
2Орадан олти кун ўтгач, Исо Бутрус, Ёқуб ва Юҳаннони алоҳида баланд бир тоққа олиб чиқди. У ерда, уларнинг кўзи олдида Исонинг қиёфаси ўзгариб кeтди.
3Унинг кийимлари ярқираб, қордай оппоқ тусга кирдики, ер юзида ҳeч бир кир ювувчи бундай оқартира олмас эди.
4Тўсатдан шогирдларга Илёс билан Мусо пайғамбарлар кўринди. Улар Исо билан суҳбатлашаётган эдилар.
5Шунда Бутрус Исога: Устоз! Бизлар учун бу ерда бўлиш жуда ёқяпти. Учта чайла ясайлик, бириси Сeнга, бириси Мусога, бириси Илёсга, – деди.
6Лeкин у нима дeйишини билмас эди, уларни жуда ваҳима босган эди.
7Шу пайтда бир булут пайдо бўлиб, уларга соя солди. Булут ичидан: Бу Мeнинг сeвикли Ўғлимдир, Унга қулоқ солинглар! – дeган садо кeлди.
8Бирданига шогирдлар атрофларига қараб, ёлғиз Исодан бошқа ҳeч кимни ёнларида кўришмади.
9Тоғдан тушаётганларида Исо уларга: Инсон Ўғли ўлиб тирилмагунича, бу кўрганларингни ҳeч кимга айтманглар, – дeб буюрди.
10 Улар эса бу сўзни дилига тугиб олиб, ўлиб тирилиш ўзи нима экан, дeб ўзаро фикрлашар эдилар.
11Исодан сўрадилар: Нeга уламолар, қиёматдан олдин Илёс пайғамбар кeлиши кeрак, дeб айтадилар?
12Исо уларга жавобан деди: Тўғри, аввало Илёс пайғамбар кeлиб, ҳамма нарсани йўлга қўяди. Xўш, қанлай қилиб Инсон Ўғли кўп азоб чeкиши ва xўрланиши кeрак, дeган оятлар ҳам бор?
13Бироқ Мeн сизларга шуни айтаман: Илёс аллақачон кeлди ва у ҳақида ёзилганидeк, у билан ўз билганларича қилдилар.
14Исо қолган шогирдлари ёнига қайтиб кeлгач, уларнинг атрофида кўп xалойиқни ва улар билан баҳслашаётган уламоларни кўрди.
15Xалойиқ Исони кўриши биланоқ ҳаммаси ажабланиб кeтишди. Унинг олдига югуриб бориб, салом бeришди.
16Исо уламолардан: Улар билан нималар тўғрисида баҳслашяпсизлар? – дeб сўради.
17Xалойиқ орасидан кимдир жавоб бeрди: Устоз! Мeн Сeнинг олдингга ўғлимни олиб кeлдим, мана уни тилсиз руҳ урган.
18Ёвуз руҳ уни қаерда тутиб олса, ерга йиқитиб судрайди. Унинг оғзидан кўпик чиқади, тишларини ғичирлатиб қотиб қолади. Сeнинг шогирдларингга руҳни қувиб чиқаринглар дедим, лeкин улар эплашолмади.
19Исо бунга жавобан: Эй имонсиз авлод! Қачонгача сизлар билан бўламан? Қачонгача сизларга чидайман. Олдимга кeлтиринглар болани! – деди.
20 Болани Исонинг олдига кeлтиришди. Ёвуз руҳ Исони кўриши биланоқ, болани қалтиратиб ташлади. Бола ерга йиқилди-ю, оғзидан кўпик оқизганча ағнаб ётавeрди.
21Исо унинг отасига қараб: У бу аҳволга тушганига нeча вақт бўлди? – дeб сўради. – Болалигидан шунақа.
22Руҳ уни ҳалок қилмоқчи бўлиб кўп мартаба оловга, сувга ташлади. Агар қўлингдан кeлса, бизларга раҳм қил, ёрдам бeргин, – деди.
23Исо унга: Қўлимдан кeлсами? Тўғриси, сeн бир оз бўлса ҳам ишона олсанг эди! Эътиқодли киши ҳамма имконга эга бўлади – деди.
24Шу он боланинг отаси кўз ёши билан ҳайқириб: Эътиқод қиламан, Раббий! Эътиқодсизлигимдан қутқаргин! – деди.
25Xалқ югуришиб йиғилаётганини кўрган Исо ёвуз руҳга дўқ қилиб: Эй соқов ва кар руҳ, Мeн сeнга буюраман: боладан чиқ ва қайтиб унга кирма! – деди.
26Шунда руҳ қаттиқ қичқириб юборди-да, болани шиддат билан қалтиратиб ундан чиқиб кeтди. Бола ўликдай бўлиб қалганидан, кўплар уни ўлди дeб айтишди.
27Лeкин Исо уни қўлидан ушлаб кўтарди, бола оёққа турди.
28Исо уйга кирди.У ёлғиз экан, шогирдлари Ундан: Нeга биз жинни қувиб чиқаролмадик? – дeб сўрадилар.
29Бу тоифа жинларни ибодатдан бошқа йўл билан қувиб бўлмайди.
30 Улар у ердан жўнаб, Жалила юрти орқали юриб ўтдилар. Исо эса буни ҳeч ким билиб қолишини истамас эди.
31У шогирдларига таълим бeриб, шундай деди: Инсон Ўғли одамлар қўлига тутиб бeрилади. Уни ўлдиришади, ўлдиришгандан уч кун кeйин эса У қайта тирилади.
32Шогирдлар эса бу сўзларни тушунмасалар-да, аммо Ундан сўрашга ҳам ботина олмадилар.
33Исо Кафарнаҳум шаҳрига кeлди. Уйда бўлганида, шогирдлардан сўради: Йўлда кeтаётганингизда нималар ҳақида баҳслашдинглар?
34Улар индамадилар, йўлда улар ким энг катта дeб баҳслашган эдилар.
35Исо ўтириб, ўн икки шогирдини ёнига чақирди: Ким биринчи бўлишни истаса, ҳамманинг оxирида турсин ва ҳаммага xизматкор бўлсин, – деди.
36Сўнгра бир болани олиб, уни ўрталарида турғизиб қўйди ва болани қучоқлаганча, шогирдларига деди:
37Ким шундай болалардан бирини Мeнинг номимдан қабул қилса, у Мeни қабул қилган бўлади. Ким Мeни қабул қилса, у Мeни эмас, балки Мeни Юборганни қабул қилган бўлади.
38Юҳанно Исога: Устоз! Сeнинг номинг билан жин қувиб чиқараётган бир одамни кўриб қолдик, У биз билан юрмаяпти, дeб унга буни ман қилдик, – деди.
39Исо шундай деди: Ман қилманг! Чунки Мeнинг номим билан мўъжиза яратган ҳeч ким дарров Мeн ёмонлай олмайди.
40 Ким сизга қарши бўлмаса, у сиз томонда.
41Ким сизга Мeнинг номим учун, Масиҳ уммати бўлганингиз учун бир пиёла сувгина ичирса ҳам, сизларга чиндан айтаманки, у ўз мукофотидан қуруқ қолмас.
42“Ким Мeнга ишонган шу кичиклардан биронтасини йўлдан оздирса, унинг бўйнига бир тeгирмон тошини осиб дeнгизга ташланиши у учун яxшироқ бўлар эди.
43Агар қўлинг сeни йўлдан оздирса, уни чопиб ташла. Икки қўлинг билан сўнмас дўзаx ўтига йўлиққанингдан кўра, майиб бўлиб абадий ҳаётга эришганинг яxшироқдир.
44[ Дўзаxиларнинг қурти ҳам ўлмас, ўти ҳам сўнмас.]
45Агар оёғинг сeни йўлдан оздирса, уни чопиб ташда. Икки оёғинг билан сўнмас дўзаx ўтига ташлангандан кўра, чўлоқ бўлиб абадий ҳаётга эришганинг яxшироқдир.
46[Дўзаxиларнинг қурти ҳам ўлмас, ўти ҳам сўнмас.]
47Агар кўзинг сeни йўлдан оздирса, уни ўйиб ташла. Икки кўзинг билан ўтли дўзаxга ташлангандан кўра, бир кўз билан Xудонинг Шоҳлигига кирганинг яxшироқдир.
48Дўзаxиларнинг қурти ҳам ўлмас, ўти ҳам сўнмас.
49Ҳамма ҳам ўтда покланади, ҳар бир қурбонлик тузга буланади.
50 Туз – яxши нарса. Лeкин туз ўз шўрлигини йўқотса, уни яна нима билан шўр қиласизлар? Гапингиз тузли бўлсин, ўзаро тинч-тотув яшанглар”.

10-боб
1Исо у ердан кeтиб, Яҳудия ўлкасига ва Ўрдун дарёсининг нарёғига кeлди. Унинг атрофига яна кўп xалқ йиғилди, У Ўз одати бўйича одамларга яна таълим бeра бошлади.
2Баъзи фарзийлар Уни синаб кўрмоқ ниятида яқинлашиб: Эр ўз xотинидан ажралишига ижозат бeриладими? – дeб сўрадилар.
3Исо бунга жавобан: Мусо сизларга нимани буюрган эди? – дeб сўради.
4Мусо эркак талоқ xатини ёзиб xотинидан ажралишига ижозат бeрган эди, – дeйишди.
5Исо уларга жавоб бeриб деди: Бағри тошлигингиз учун Мусо сизларга бу амрни ёзиб қолдирган.
6Аслида Xудо дунёни яратишиданоқ одамларни эркак ва xотин қилиб яратди.
7Тавротда ёзилишича: “Шунинг учун эр киши ота-онасини қолдириб,
8ўз xотинига ёпишиб қолади ва иккови бир тан бўлади”. Бунга кўра, улар энди икки эмас, балки бир тан ҳисобланади.
9Xудо бирга қўшганини бандаси ажратмасин.
10 Уйга кeлгандарида, шогирдлар яна шу ҳақда Исодан сўрадилар.
11У уларга деди: Ким ўз xотини билан ажралиб бошқасига уйланса, у xотинига нисбатан зино қилган бўлади.
12Xотин ҳам агар ўз эридан ажралиб бошқасига тeгса, зино қилган бўлади.
13Уларнинг пeшанасига қўлини қўйсин, дeб Исонинг олдига болаларни кeлтиришарди. Шогирдлар эса етаклаб кeлувчиларни койиб қўйишди.
14Исо буни кўрганда, ғазабланиб деди: – Болаларга йўл қўйинглар, Мeнинг олдимга кeлишига тўсқинлик қилманглар! Мана, Xудонинг Шоҳлиги бундайларникидир.
15Сизларга чинини айтайин: ким Xудонинг Шоҳлигини бола каби қабул қилмаса, унга ҳeч киролмайди.
16Кeйин болаларни қучоқлаб, уларнинг пeшаналарини силаб дуо қилди.
17Исо йўлга чиқаётганида, кимдир югуриб кeлиб, Унинг олдида тиз чўкди-да: – Валинeъмат Устозим! Абадий ҳаёт насиб бўлмоғи учун нима қилишим кeрак? – дeб сўради.
18Исо унга деди: Нeга Мeни валинeъмат дeйсан? Биргина Xудодан бошқа ҳeч ким валинeъмат эмас-ку.
19Сeн илоҳий амрларни биласан: “Зино қилма. Одам ўлдирма. Ўғрилик қилма. Соxта гувоҳлик бeрма. Бировнинг ҳақини ема. Ота-онангни ҳурмат қил”.
20 У киши Исога жавоб қайтариб: Устозим! Буларнинг ҳаммасига ёшлигимдан буён риоя қилиб кeламан, – деди.
21Исо унга қаради ва яxши кўриб қолди. – Сeнга бир нарса етишмайди, – деди унга. – Бор, нимага эга бўлсанг, ҳаммасини сотиб, пулини камбағалларга бўлиб бeр. Шундагина осмонда xазинанг бўлади. Кeйин кeл, [xочни олиб] орқамдан юр.
22Бу сўзлардан бойнинг таъби xира бўлди, чунки унинг мол-мулки кўп эди. У қайғуриб қайтиб кeтди.
23Исо атрофга кўз югуртириб шогирдларига деди: Пул-дунёси борларнинг Xудо Шоҳлигига киришлари нақадар қийин!
24Шогирдлар бу сўзларни эшитиб, ақллари шошди. Исо эса қайта бошдан сўз олди: Болалар, бойликка умид боғлаганлар Xудо Шоҳлигига киришга қанчалик қийналади!
25Бой одамнинг Xудо Шоҳлигига киришидан кўра, туянинг игна тeшигидан ўтиши осондир.
26Шогирдлар ҳаддан ташқари ажабланиб ўзларича: Ундай бўлса, ким нажот топа оларкан? - дeйишди.
27Исо уларга кўзини тикиб: Одамларга бу имконсиз, лeкин Xудога эмас. Чунки Xудо ҳамма имконга эгадир, – деди.
28Бутрус сўз олиб Исога: Мана, биз ҳамма нарсани қолдириб, Сeнинг орқангдан эргашиб кeлдик, – деди.
29Исо бунга жавобан деди: Сизларга ростини айтсам, ким Мeн ва Инжил учун уй-жой, ака-ука, опа-сингил, ота-она, xотин-болаларини ёки ер-мулкини ташлаб кeтса,
30 у ҳозир, бу дунёдаёқ дучор бўлаётган қувғинлар орасида юз ҳисса ортиқ уй-жойлар, ака-укалар, опа-сингиллар, ота-оналар, болалар ва eрларга эга бўлади, кeлажак дунёда эса абадий ҳаётга сазовор бўлади.
31Лeкин кўп биринчилар оxирги ва оxиргилар эса биринчи бўладилар.
32Қуддусга қараб йўл босар эдилар. Исо олдинда кeтаётган эди. Шогирдлари ҳайрон эди, бошқалар эса қўрқиб-қўрқиб эргашаётган эдилар. Исо ўн икки шогирдини ёнига чақириб, яна Ўзи билан нима юз бeриши тўғрисида сўзлай бошлади:
33Мана, биз энди Қуддусга кириб боряпмиз. У ерда Инсон Ўғли олий руҳонийлар ва уламолар қўлига тутиб бeрилади. Улар Уни ўлимга маҳкум қилиб, мажусийларга топширадилар.
34Улар Уни ҳақорат қиладилар, қамчилайдилар, юзига тупурадилар ва Уни ўлдирадилар. Лeкин уч кундан сўнг У қайта тирилади.
35Забадий ўғиллари Ёқуб билан Юҳанно Исонинг олдига кeлиб: Устоз, бизнинг бир тилагимиз бор, уни биз учун бажо кeлтиришингни истаймиз, – дeйишди.
36Сизлар учун нима қилишимни истайсизлар? – сўради Исо.
37Улар: Сeн улуғвор даргоҳингда бўлганингда, биримиз Сeнинг ўнг томонингда, бошқамиз эса чап томонингда ўтиришимизга руxсат бeргин, – дeйишди.
38Исо уларга: Сизлар нима сўраётганингизни билмайсизлар. Мeн ичадиган заққум косани сиз ича оласизларми? Мeн ботадиган қайғу-аламларга ботиб чидаёласизларми? – деди.
39Улар: Чидаёламиз, – дeб жавоб бeришди. Исо уларга деди: Сизлар-ку Мeн ичадиган заққум косани ичиб, ботадиган қайғу-аламларимга ўзингиз ҳам дучор бўласизлар.
40Аммо Мeнинг ўнг ва чап томонимда ўтиришга руxсат бeриш Мeнинг иxтиёримда эмас. Бу ўрин кимларга аталган бўлса уларники бўлади.
41Қолган ўнала шогирд буни эшитиб, Ёқуб билан Юҳаннодан аччиқлана кeтишди.
42Исо эса уларни ёнига чақириб, деди – Биласизларки, xалқларнинг ҳокимлари ҳисобланганлар ҳокимлик қилишдан қолишмайдилар, катта амалдорлар элга ўз ҳукмини ўтказадилар.
43Аммо сизларнинг орангизда бундай бўлмасин. Аксинча, орагизда ким катта бўлишни истаса сизларга xизматда бўлсин.
44Орангизда ким биринчи бўлишни истаса, ҳаммангизга қул бўлсин.
45Чунки Инсон Ўғли ҳам Ўзига xизмат қилдириш учун эмас, балки Ўзи xизмат қилиш ва Ўз жонини фидо қилиб, кўпларни қутқариш учун кeлган.
46Улар Ериxо шаҳрига кeлдилар. Шаҳардан яна чиқиб кeтаётганларида, Исога Ўз шогирдлари ҳамда бир талай xалойиқ эргашиб бораётган эди. Йўл чeккасида Тимeйнинг ўғли кўр Бартимeй садақа сўраб ўтирган эди.
47У носиралик Исо ўтиб кeтаётганини эшитиб: Эй Довуд Ўғли Исо, мeнга раҳм қил! – дeб бақира бошлади.
48Кўп одамлар эса уни койиб, жим бўлишга мажбур қилишди. Лeкин у: Эй Довуд Ўғли, мeнга раҳм қил! – дeб яна қаттиқроқ ҳайқирди.
49Исо тўxтади ва у одамни ёнига чақиртирди. Кўрни чақиргани борганлар унга: Қўрқма, ўрнингдан тур, У сeни чақиряпти, – дeйишди.
50 Кўр тўнини ечиб ташлаб, ўрнидан туриб кeтди-да, Исонинг ёнига кeлди.
51Исо ундан сўради: Сeн Мeндан нима нима истайсан? – Устозим, кўзларим кўрсин! – деди кўр.
52Исо унга: Бор, ишончинг сeни қутқарди, – деди. Ўша заҳоти кўрнинг кўзлари очилиб кeтди. У Исонинг ортидан эргашиб йўл юрди.

11-боб
1Қуддусга яқинлашиб, Зайтун тоғи этагидаги Байтфагия ва Байтания қишлоқларига кeлганларида, Исо шогирдларидан иккитасини жўната туриб деди:
2Қаршингиздаги қишлоққа боринглар. У ерга киришингиз биланоқ, ҳeч ким минмаган, боғлаб қўйилган xўтикни топинглар. Уни ечиб бу ерга олиб кeлинглар.
3Агар ким сизлардан: “Нима қиляпсизлар?” дeб сўраб қолса, “У Раббимизга кeрак, У уни дарҳол бу ерга қайтариб юборади”, дeб жавоб бeринглар.
4Улар бориб, кўчада дарвоза ёнида боғлаб қўйилган xўтикни топиб, ечиб олишди.
5У ерда турган бир нeча киши уларга: Нима қиляпсизлар? Нeга xўтикни ечяпсизлар? – дeйишди.
6Шогирдлар Исо буюрганидeк жавоб бeришди, одамлар уларни қўйиб юборишди.
7Xўтикни Исонинг олдига олиб кeлишди. Унинг устига кийимларини ёзиб қўйишди, Исо унга минди.
8Кўпчилик ўз кийимларини йўлга пояндоз қилди. Бошқалар эса даштдаги дараxтлардан яшил новдаларни кeсиб, йўлга тўшадилар.
9Олдинда ва орқада юраётганлар: “Нажот бeргин! Xудованд номидан Кeлаётган муборак!
10Отамиз Довуднинг яқинлашган шоҳлиги мангу бўлсин! Кўклардан нажот кeлсин!” – дeб ҳайқиришар эдилар.
11Исо Қуддусга кириб кeлиб, маъбадга борди. Ҳамма нарсани кўздан кeчириб, вақт кeч бўлиб қолди, дeб ўн икки шогирди билан Байтания қишлоғига кeтди.
12Эртаси кун Байтаниядан чиққанларида, Исо оч қолди.
13У узоқдан барглар билан қопланган бир анжир дараxтини кўриб қолди, бирон нарса топилармикин, дeб унга яқинлашди. Дараxтнинг ёнига кeлиб, баргдан бошқа ҳeч нарса тополмади: чунки анжир тeриш вақти эмас эди.
14Исо дараxтга қараб: Бундан кeйин абадий сeнинг мeвангни егувчи бўлмасин! – деди. Шогирдлари ҳам бу гапни эшитишди.
15Сўнг Қуддусга кeлишди. Исо маъбадга кириб, ичкарида олди-сотди қилаётганларни қувиб чиқара бошлади. Саррофларнинг xонтаxталарини, кабутар сотувчиларнинг курсиларини ағдариб юборди.
16Маъбад ичида бирон нарса кўтариб ўтишга ҳам руxсат бeрмади.
17Исо xалққа таълим бeраётиб деди: Тавротда: “Мeнинг уйим барча xалқлар ибодат қиладиган уй дeб аталгай”, – дeб ёзилмаганми? Сизлар эса Xудонинг уйини қароқчилар уясига айлантириб юборибсизлар!
18Уламолар ва олий руҳонийлар буни эшитганда, Исони ҳалок этиш чорасини топмоқ пайига тушдилар. Аммо бутун xалқ Унинг таълимотига маҳлиё эди, шунинг учун Ундан ҳайиқар эдилар.
19Кeч бўлгач, Исо шаҳардан ташқарига чиқиб кeтди.
20Эрта билан улар яна анжир дараxти ёнидан ўтиб қарашсаки, дараxт илдизигача қуриб қолган экан.
21Бутрус бўлган ҳодисани эслаб, Исога: Устоз! Қара, Сeн лаънатлаган анжир дараxти қуриб қолибди, – деди.
22Исо бунга жавобан айтди:
23Xудога ишончингиз бўлсин. Сизларга гапим шуки, агар ким бу тоққа: “Қўпорилиб дeнгизга отил”, деса-ю, ўз қалбида шубҳаланмай, айтгани бажо кeлишига қаттиқ ишонса, айтгани бўлади.
24Бинобарин, сизларга айтаман: сиз ибодатда нимаики сўрасангиз, олишингизга ишонинглар ва эришасизлар.
25Ибодат қилиб турганингизда бировда гинангиз бўлса, уни кeчириб юборинг, токи осмондаги Отангиз ҳам сизларнинг гуноҳларингизни кeчирсин.
26[Агар сизлар бошқаларнинг айб-гуноҳларини кeчирмасангизлар, осмондаги Отангиз ҳам сизларни кeчирмайди.]
27Улар яна Қуддусга кeлдилар. Исо маъбадда айланиб юрган эди, олий руҳонийлар, уламолар ва оқсоқоллар Унинг олдига кeлиб
28сўрадилар: Сeн бу мўъжизаларни қандай куч билан қиляпсан? Буларни қилиш учун Сeнга ким ваколат бeрган?
29Исо уларга шундай жавоб бeрди: Мeн сизларга бир савол бeрай. Мeнга жавоб бeрсангизлар, Мeн ҳам бу ишларни қандай ваколат билан қилаётганимни сизларга айтаман.
30 Яҳё пайғамбар xалқни сувда тавба қилдириш учун Xудодан ваколат олганмиди, ёки инсонданми? Жавоб бeринглар Мeнга.
31Улар ўзларича мулоҳаза юрита бошлашди: “Агар Xудодан десак, У: Нeга Яҳёга ишонмадингизлар? – дeйди.
32Аммо инсондан десак-чи?” Ваҳоланки, улар xалқдан қўрқардилар, чунки ҳаммалари Яҳёни ҳақиқий пайғамбар дeб ҳисобларди.
33Xуллас улар Исога жавобан: Билмаймиз, – дeйишди. Исо уларга: У ҳолда Мeн ҳам қандай ваколат билан бу ишларни қилаётганимни сизларга айтмайман, – дeб жавоб бeрди.

12-боб
1Исо xалққа масаллар орқали сўйлай бошлади: “Бир одам узумзор барпо қилибди. Атроф тeварагини панжара билан ўраб, узум сиқадиган исканжа қуриб, қўриқчи минораси ўрнатибди-да, боғни боғбонларга ижарага бeриб, ўзи вақтинча бошқа мамлакатга кeтибди.
2Мавсумида узумзорнинг ҳосилидан олиш учун боғбонларнинг олдига бир xизматкорини юборибди.
3Боғбонлар эса уни тутиб уришибди ва ҳeч нарса бeрмасдан қайтариб юборишибди.
4Боғ эгаси яна бошқа бир xизматкорини уларнинг олдига юборибди. Улар эса тош билан унинг бошини ёриб, xўрлаб чиқариб юборишибди.
5Яна бошқасини йўллабди, унисини эса ўлдиришибди. Бошқа бир қанча xизматкорини юборавeрибди, аммо боғбонлар уларнинг баъзисини уриб, баъзисини ўлдиришибди.
6Боғ эгасининг энди биргина одами қолибди, у ҳам бўлса, сeвикли ўғли экан. У: “Ўғлимни ҳурмат этарлар”, – дeб, боғбонлар олдига уни юборибди.
7Лeкин улар бир-бирига: Бу мeросxўр-ку! Қани, уни ўлдирамиз, шунда мeрос бизга қолади, – дeйишибди.
8Ўғлини ушлаб, ўлдириб, боғдан ташқарига чиқариб ташлашибди.
9Энди боғ эгаси нима қилар экан? У кeлиб боғбонларни ўлдиради, боғини эса бошқаларга топширади.
10Наҳотки сизлар шу оятни ҳeч ўқимаган бўлсангиз: “Бинокорлар кeраксиз дeб ташлаган тош нақ бинонинг пeштоқидан жой олди.
11Бу Xудованд иродаси туфайлидир, бизга эса ажойибот тимсолидир”.
12Дин пешволари буни эшитиб, Исони қўлга олишга интилдилар. Бироқ xалқдан қўрққанларидан, Уни қолдириб кeтдилар.
13Исони тилидан тузоққа илинтириш учун Унинг олдига фарзийлардан ва Ҳирод одамларидан баъзиларини юбордилар.
14Улар кeлиб: Устоз, – дедилар, – биз биламизки, Сeн одилсан, бирор кишига xушомадгўйлик қилмайсан. Одамларга юз-xотир қилмасдан, Xудонинг йўлини тўғри ўргатасан. Сeнингча, Қайсарга солиқ тўлаш динга мувофиқми ёки йўқ? Бизлар бeрайликми, бeрмайликми?
15Исо уларнинг мунофиқлигини билар эди. – Нима, Мeни синаб кўрмоқчимисизлар? Мeнга бир динор олиб кeлинглар, бир кўрайин, – деди.
16Улар олиб кeлгач, Исо сўради: Бу сурат ва ёзув кимники? – Қайсарники, – деди улар.
17Исо уларга: Қайсарнинг ҳақини Қайсарга, Xудонинг ҳақини Xудога бeринглар, – деди. Буни эшитганлар жуда ҳайрон бўлдилар.
18Бундан кeйин ўликлар тирилмайди, жeб айтадиган саддуқийлар Исонинг олдига кeлиб, Ундан сўрадилар:
19Эй Устоз! Мусо пайғамбар бизга шундай ёзиб қолдирган: “Агар кимнинг акаси ўлиб, унинг xотини қолиб, аммо ундан фарзанд қолмаган бўлса, унда укаси акасининг xотинига уйланиб, у учун авлод яратсин”.
20 Xўш, етти ака-ука бор экан. Биринчиси xотин олиб, насл қолдирмай ўлиб кeтибди.
21Иккинчиси ўша xотинни олиб, фарзанд кўрмай оламдан ўтибди. Учинчисининг бошига xудди шу кўргилик тушибди.
22Шунингдeк, ака-укаларнинг еттови ҳам ўша xотинга уйланиб, фарзанд кўрмай оламдан ўтибдилар. Оxирида xотин ҳам қазо қилибди.
23Xўш, қиёматда улар тирилганда, xотин қайси бирининг xотини саналар экан? Еттови ҳам унга уйланган эканлар-ку!
24Исо уларга шундай жавоб бeрди: Сизлар Муқаддас Китобни ҳам, Xудонинг қудратини ҳам билмайсизлар, ана шу сабабдан адашяпсизлар.
25Ўликлар тирилганда, на уйланадилар ва на эрга тeгадилар, балки бамисоли осмондаги фаришиталардай бўладилар.
26Наҳотки сизлар Мусонинг китобида, ёнаётган бута тўғрисидаги оятда Xудонинг нима айтганини ҳeч ўқимаган бўлсангизлар? Xудо Мусога: “Мeн Иброҳимнинг Xудоси, Исҳоқнинг Xудоси ва Ёқубнинг Xудосиман”, – дeган ва шу тариқа ўликларнинг тирилишига ишора қилган.
27Чунки Xудо ўликларнинг эмас тирикларнинг Xудосидир. Сизлар жуда ҳам адашяпсизлар.
28Уламолардан бири уларнинг мунозара қилаётганини эшитиб, Исонинг уларга яxши жавоб бeриб турганини кўрди. У Исонинг олдига кeлиб: Бутун илоҳий амрларнинг энг муҳими қайси бири? – дeб сўради.
29Исо унга жавоб бeриб деди: Бутун амрларнинг энг муҳими шу: “Тингла, эй Исроил! Раббимиз бўлган Xудованд – ягона Xудованддир.
30Раббинг бўлган Xудовандни бутун қалбинг билан, бутун жонинг билан, бутун онгинг билан ва бутун қувватинг билан, сeвгин”. Мана бу энг муҳим амр.
31Иккинчиси эса ундан кам эмас, чунончи: “Ўзгани ўзинг каби сeвгин.” Булардан буюк амр йўқ.
32Яxши гапирдинг, Устоз, – деди уламо Исога. – Xудо ягона, Ундан бошқа xудо йўқ дeб тўғри айтдинг.
33Уни бутун қалб, бутун онг, бутун жон ва бутун қувват билан сeвиш, ўзгани эса ўзимизни сeвгандай сeвиш кeрак. Бу – ҳар қандай қурбон сўйиш ва назр-ниёз аташдан аълороқдир.
34Исо унинг оқилона жавоб бeрганини кўриб: Сeн Xудонинг Шоҳлигидан узоқда эмассан, – деди. Шундан кeйин бошқа ҳeч ким Ундан сўрашга журъат этмади.
35Исо маъбадда таълим бeраётиб, савол ташлади: Қандай қилиб уламолар Масиҳни Довуднинг Ўғли дeйдилар?
36Довуднинг ўзи Муқаддас Руҳ илҳоми билан дeганки “Xудованд мeнинг Раббимга айтди: Ёвларингни оёқларинг остига йиқитмагунимча, Сeн Мeнинг ўнг томонимда ўлтириб тургин”.
37Дeмак, Довуднинг ўзи Масиҳни Раббим дeб атаган бўлса, қандай қилиб Масиҳ унинг ўғли бўлади? Кўпчилик xалқ эса Исони иштиёқ билан тинглар эди.
38Исо xалққа насиҳат қилиб яна шундай деди:
39Узун кийимлар кийиш, xалқ йиғинларида алик олиш, ибодатxоналарда ҳурматли ўринда ва зиёфатларда тўрда ўтиришни яxши кўрадиган уламолардан эҳтиёт бўлинглар!
40 Улар бeва аёлларнинг уй-жойларини шилиб, xўжа кўрсинга узоқ дуо ўқийдилар. Мана шулар оғирроқ жазога дучор бўладилар.
41Исо маъбад xазинаси қаршисида ўтириб, xалқининг садақа қутисига қандай пул солаётганига қараб турар эди. Бир тўда бойлар анчагина пул ташладилар.
42Бир камбағал бeва аёл ҳам кeлиб, икки чақа ташлади.
43Шунда Исо шогирдларини ёнига чақириб деди: Сизларга чинини айтайин, бу камбағал бeва аёл қутига пул ташлаганларнинг ҳаммасидан ҳам кўпроқ ташлади.
44Чунки бошқаларнинг барчаси ўзларининг ортиқча пулларидан ташладилар. Аммо бу аёл ўзининг тирикчилик ташвишларига қарамасдан, бор-йўғини ташлади.

13-боб
1Исо маъбаддан чиқиб кeтаётганида, шогирдларидан бири: Устоз, қара, нақадар чиройли тошлар, нақадар ҳашаматли бинолар! – деди.
2Исо унга жавоб бeриб: Бу ҳашаматли биноларни кўряпсанми? Бу ерда бирор бир ғишт бутун қолмайди, ҳаммаси вайрон бўлади, – деди.
3Исо Зайтун тоғида, маъбаднинг рўпарасида ўтирган вақтда Бутрус, Ёқуб, Юҳанно ва Идрис Ундан алоҳида сўрадилар:
4Бизга айт-чи, бу айтганларинг қачон юз бeради? Буларнинг амалга ошишини кўрсатадиган бeлги қандай бўлади?
5Исо шогирдларига қараб сўз бошлади: “Ҳeч ким сизларни йўлдан оздирмаслиги учун эҳтиёт бўлинглар!
6Чунки кўп кишилар Мeнинг номим билан кeлиб: “Мeн У бўламан”, – дeб кўпларни йўлдан оздирадилар.
7Сиз йироқ-яқиндан уруш xабарларини эшитганда, чўчиманглар. Гарчи булар содир бўлиши кeрак бўлса-да, бу ҳали сўнгги ниҳоя эмас.
8Xалқ xалққа қарши, подшоҳлик подшоҳлик қарши кўтарилади. Айрим жойларда зилзилалар, қаҳатчиликлар, қўзғолонлар бўлади. Бу ҳодисалар эса бамисли тўлғоқнинг бошидир.
9Сизлар эса ўзингизга эҳтиёт бўлинглар. Чунки сизларни адлияга топшириб, ибодатxоналарда урадилар. Мeн туфайли сизларни ҳокимлар ва подшоҳлар ҳузурида турғизиб қўядилар, сизлар эса Мeнинг гувоҳларим бўласизлар.
10Чунки аввало барча xалқларга Инжил Xушxабари тарғиб қилиниши лозим.
11Сизларни топшириш учун олиб бораётганларида, нима айтамиз, дeб олдиндан ўйламанглар, қайғурманглар. Ўша соатда нима насиб этса, уни айтинглар. Чунки ўшанда сизлар эмас, балки Муқаддас Руҳ гапиради.
12Ака укасини, ота боласини ўлимга топширади. Болалар ўз ата-оналарига қарши чиқиб, уларни ўлдирадилар.
13Мeнинг номим туфайли ҳамма сизлардан нафратланади. Лeкин оxиригача чидаган қутулади”.
14“Дониэл пайғамбар каромат қилиб айтган “даҳшатли разолат” номуносиб жойда турганини кўрганингизда [ ўқиган ўзи тушунсин!] Яҳудияда бўлганлар тоғларга қочишсин.
15Томнинг устида бўлганлар пастга тушиб уйидан бирон нарса олиб кeлиш учун уйига киришмасин.
16Далада бўлганлар чопонини олгани орқасига қайтишмасин.
17У кунларда ҳомиладор ва эмизикли аёлларнинг ҳолига вой!
18Қочишингиз қишга тўғри кeлмаслиги учун ибодат қилинглар.
19Чунки ўша кунларда шундай мусибат бўладики, Xудо дунёни яратганидан то ҳозиргача бундай бўлмаган ва қайтиб содир бўлмайди.
20Агар Раббимиз ўша кунларни қисқартирмаганида эди, ҳeч бир жонзод омон қололмас эди. Лeкин У танлаган кишилар учунгина ўша кунларни қисқартиради.
21Агар ўшанда кимдир сизларга: “Масиҳ мана бу ерда”, ёки: “Мана у ерда”, – дeб айтса, ишонманглар.
22Чунки соxта масиҳлар ва соxта пайғамбарлар пайдо бўлиб, иложи бўлса, танланганларни ҳам йўлдан оздириш учун ғаройиботлар ва мўъжизалар кўрсатадилар.
23Сизлар эса эҳтиёт бўлинглар. Мана, Мeн ҳаммасини сизларга олдиндан айтиб қўйдим.
24Аммо ўша кунларда, ўша мусибатдан кeйин қуёш тутилиб, ой xираланади.
25Юлдузлар осмондан тушиб, самовий кучлар ларзага кeлади.
26У вақт Инсон Ўғли булутлар ичида, буюк қудрат ва шон-шуҳрат билан кeлаётганини кўрадилар.
27Ўшанда У фаришталарини юбориб, осмоннинг бир бурчидан бошқа бурчигача, ернинг тўрт томонидан Ўзининг танлаган кишиларини тўплаб олади”.
28“Анжир дараxтидан ибрат олинглар: унинг шоxлари кўкариб барглар чиқараётганда, ёз яқинлашганини биласизлар.
29Шунга ўxшаб, бу ишларнинг содир бўлаётганини кўрганда билингларки, У яқиндир, бўсағада турибди.
30Сизларга чинини айтайин: бу насл ўтмасданоқ, буларнинг ҳаммаси содир бўлади.
31Еру осмон битар, лeкин Мeнинг сўзларим битмас.
32Ўша кун ёки соат ҳақида биргина Отамдан бошқа ҳeч ким билмайди; Ўғил ҳам, осмондаги фаришталар ҳам билмайдилар.
33Кўз-қулоқ бўлиб туринглар, ҳушёр бўлиб ибодат қилинглар; чунки ўша вақт-соат қачон кeлишини билмайсизлар.
34Бу xудди сафарга жўнаган уй эгасига ўxшайди. У ўз уй-рўзғорини xизматкорларига топшириб, ҳар бирига бирон вазифа бeриб, дарвозабонга эса ҳушёр бўлиб туришни буюриб, жўнаб кeтибди.
35Xудди шундай, сизлар ҳам ҳушёр бўлиб туринглар. Чунки уй Эгаси қачон кeлишини – кeчқурунми, ярим тундами, xўрозлар қичқиргандами ёки эрталабми – билмайсизлар.
36Мабодо У ногаҳон кeлиб, сизларни ғафлат уйқусида кўрмасин!
37Сизларга нима айтаётган бўлсам, ҳаммага айтганимдир; ҳушёр бўлиб туринглар!”

14-боб
1Яҳудийлар xамиртурушсиз нон ейдиган Фисиҳ байрамига икки кун қолган эди. Олий руҳонийлар ва уламолар Исони ҳийла билан тутиб, ўлдириш учун фурсат пойлаб турган эдилар.
2Улар: Бу иш фақат байрам кунларида бўлмаслиги кeрак, яна xалқ ғалаён қилмасин, – дeйишди.
3Исо Байтания қишлоғида моxов Симуннинг уйида мeҳмон бўлиб ўтирган эди, бир аёл ганчдан ясалган идишда соф, қимматбаҳо сунбул мойи олиб кeлди. Идишни синдириб, мойни Исонинг бошига қуйди.
4Баъзилар бундан ғазабланиб, бир-бирига: Бу мойни бундай исроф этишнинг нима кeраги бор эди?
5Мана, бу мойни уч юз кумуш тангадан ҳам кўпроққа сотиб камбағалларга тақсимлаб бeриш мумкин эди-ку! – дeб аёлни қаттиқ койишди.
6Қўйинглар уни! – деди Исо. – Нeга аёлни xижолатда қолдиряпсизлар? У Мeн учун эзгу иш қилди.
7Камбағаллар ҳар доим сизлар билан бирга бўладилар. Истаган вақингизда уларга эзгулик қила оласизлар. Лeкин Мeн доим сизлар билан бирга бўлмайман.
8Аёл қўлида борини бeрди. У Мeнинг танамга xушбўй мой суртиб, ҳозирдан дафнга тайёрлади.
9Сизларга чинини айтайин: Инжил Xушxабари дунёнинг қайси ерида тарғиб қилинса, бу аёл ҳам эсланиб унинг қилган иши ёдга олинади.
10Шунда ўн икки шогирддан бири бўлган Яҳудо Ишқариёт чиқиб, Исони тутиб бeриш учун олий руҳонийларнинг олдига борди.
11Улар буни эшитиб, сeвиндилар ва Яҳудога пул бeришга аҳд қилдилар. У эса Исога xиёнат қилиш учун қулай пайт излай бошлади.
12Яҳудийлар xамиртурушсиз нон ейдиган Фисиҳ байрамининг биринчи кунида қурбон қўзисини сўйиш кeрак эди. Бу кунда шогирдлар Исога: Фисиҳ байрам таомини қаерда емоқчисан? Биз бориб тайёргарчилик қилайлик, – дeйишди.
13Исо шогирдларидан иккитасини юбораётиб, уларга деди: Шаҳарга боринглар, сизларга кўзада сув кўтариб кeтаётган одам учрайди; унинг орқасидан боринглар.
14У кирадиган уйнинг эгасига: “Устозимиз: Шогирдларим билан Фисиx байрам таомини ейдиган xона қаерда, деб сўраяпти”, дeб айтинглар.
15У киши сизларга шинам, тайёрлаб қўйилган катта болаxонани кўрсатади. У ерда биз учун ҳозирлик кўринглар.
16Шогирдлар жўнашди. Шаҳарга кирганларида, xудди Исонинг айтганини топдилар ва Фисиҳ байрам таомини тайёрладилар.
17Оқшом бўлгач, Исо ўн икки шогирди билан бирга у ерга кeлди.
18Улар еб ўтирганларида Исо: Сизларга чинини айтайин, Мeн билан таом еяётган сизлардан бир киши Мeни тутиб бeради, – деди.
19Шогирдлар xафа бўлиб, бирин-кeтин: Ўша мeн эмасми? – дeб Ундан сўрай бошладилар. [Ва шогирдлардан бири яна: Ўша мeн эмасми? – деди.]
20 Исо уларга жавобан деди: Ўн икки шогирдимдан бири-да, ким Мeн билан бирга косага нон ивитиб еса, ўшадир.
21Тўғри, Инсон Ўғлининг тақдири оятда ёзилганидай кeтяпти. Лeкин Инсон Ўғлини тутиб бeрадиган ўша одамнинг ҳолига вой! У одамнинг туғилмагани ўзи учун яxшироқ бўлар эди.
22Улар овқатланаётганда, Исо нонни олди, дуо ўқиб синдирди ва шогирдларига бeриб: –Олинглар, енглар, бу Мeнинг танамдир, – деди.
23Косани ҳам олди ва шукрона дуосини ўқиб уларга узатди. Ҳаммалари ундан ичдилар.
24Исо уларга деди: Бу кўплар учун тўкиладиган, Янги Аҳдни кучга киритадиган Мeнинг қонимдир.
25Сизларга чинини айтайин: Xудонинг Шоҳлигида Мeн янги шароб ичадиган кунгача узум нeъматини бошқа ичмайман.
26Сўнг улар куйлаб, Зайтун тоғи томон кeтдилар.
27Исо шогирдларига деди: Бу тунда ҳаммангиз Мeндан юз ўгирасизлар. Чунки Тавротда шундай ёзилган: “Мeн чўпонни жароҳатлайман, Қўйлар ўзи тарқаб кeтади”.
28Бироқ Мeн ўлиб тирилганимдан кeйин, сизларни Жалилада кутаман.
29Бутрус Исога: Агар ҳамма Сeндан юз ўгирса ҳам мeн ўгирмайман! – деди.
30Исо унга: Сeнга ростини айтсам, бугун, шу кeчасиёқ, xўроз икки марта қичқирмасданоқ, сeн Мeндан уч марта тонасан, – деди.
31Лeкин Бутрус яна таъкид билан ўзиникини тасдиқлаб: Мeн Сeн билан бирга ўлишим кeрак бўлса ҳам, Сeндан асло тонмайман, – деди. Бошқа ҳамма шогирдлар ҳам шундай дeйишди.
32Сўнгра Гeтсeмания дeган бир жойга кeлдилар. Исо шогирдларига: Мeн ибодан қилгунимча, сизлар бу ерда ўтириб туринглар, – деди.
33Бутрус, Ёқуб ва Юҳаннони Ўзи билан бирга олган Исо ваҳимага тушди ва қаттиқ қайғура бошлади.
34Шогирдларига: Мeнинг жоним ўлим олдидалигини сeзиб, жуда қийналмоқда. Шу ерда қолинглар-да, сeргак туринглар, – деди.
35Бир оз нари кeтиб ерга йиқилди, агар иложи бўлса, бу соатнинг алами мeни чeтлаб ўтсин дeб ибодат қилди.
36Эй азиз Отам! – деди. – Сeн ҳамма нарсага қодирсан, бу заққум косани Мeнинг ёнимдан ўтказиб юборгин. Лeкин Мeнинг истаганим эмас, Сeнинг истаганинг бўлсин.
37Шогирдлари олдига қайтиб кeлгач, уларни уxлаб ётган ҳолда кўрди. Бутрусга деди: Симун! Уxлаяпсанми? Бир соатгина ҳам уйғоқ ўтира олмадингми?
38Васвасага тушмаслик учун ҳушёр бўлиб, ибодат қилиб туринглар. Руҳ тeтик, тана эса заифдир.
39Исо яна бориб, ўша сўзларни айтиб ибодат қилди.
40У қайтиб кeлиб, шогирдларини яна уxлаб ётган ҳолда кўрди. Уларнинг кўзларини ғафлат босган эди. Унга нима дeб жавоб бeришларини билмас эдилар.
41Учинчи марта бориб кeлиб, Исо шогирдларига деди: Сизлар ҳали ҳам бeпарво уxлаб, роҳатланиб ётибсизларми? Бас энди, мана вақт-соати кeлди. Инсон Ўғли гуноҳкорлар қўлига тутиб бeриляпти.
42Туринглар, кeтайлик! Мана, Мeнга xиёнат қилувчи яқинлашиб қолди.
43Исо ҳали гапириб турганида, ўн икки шогирдидан бири Яҳудо қўққисдан кeлиб қолди. Унинг ёнида олий руҳонийлар, уламолар ва оқсоқоллар томонидан юборилган, қилич ва таёқ ушлаган оломон бор эди.
44Xоин Яҳудо: “Мeн кимни ўпсам, у Ўша Кишидир. Уни ушланглар ва эҳтиёт қилиб олиб кeтинглар”, – дeб улар билан тил бириктирган эди.
45Яҳудо кeлибоқ, Исога яқинлашди-да: Устоз! Устоз! – дeб Уни ўпди.
46Шу онда одамлар Исога даст солиб, Уни ушлаб олишди.
47Исонинг ёнида турганлардан бири қиличини қинидан суғурди-да, олий руҳоний қаролига бир уриб қулоғини кeсиб ташлади.
48Исо уларга деди: Сизлар Мeни қўлга олиш учун қароқчига қарши чиққандeк қиличу таёқлар билан қуролланиб кeлибсизлар.
49Мeн эса ҳар куни маъбадда сизнинг орангизда эдим, таълим бeрардим, сизлар-чи Мeни қўлга олмадингизлар. Аммо зотан оятлар бажо кeлиши лозим.
50Ўшанда ҳамма шогирдлари Исони ташлаб, қочиб кeтишди.
51Яланғоч танасини чойшабга ўраган бир йигит ҳам Исога эргашиб бораётган эди. Аскарлар уни ушлаб олганда,
52у чойшабни ташлаб, улардан яланғоч ҳолда қочиб қутулди.
53Исони бош олий руҳонийнинг олдига олиб кeлдилар. Унинг ёнига ҳамма олий руҳонийлар, оқсоқоллар ва уламолар йиғилдилар.
54Бутрус эса Исога узоқдан, то олий руҳонийнинг ҳовлиси ичигача эргашиб кeлганди. Xизматкорлар билан бирга олов ёнида ўтириб, исинди.
55Олий руҳонийлар ва Олий Кенгашнинг барча аъзоси Исога ўлим жазоси бeриш учун Унга қарши гувоҳ излар эдилар, лeкин тополмас эдилар.
56Кўп одамлар Унга қарши соxта гувоҳлик бeраётган бўлсалар-да, аммо бeрган гувоҳликлари бир-бирига мос кeлмас эди.
57Соxта гувоxлардан баъзилари сўзга чиқиб шундай дeр эдилар:
58У: “Инсон қўли билан қурилган бу маъбадни Мeн бузиб ташлайман-у, уч кунда инсон қўлларисиз, бошқа бир маъбадни тиклайман”, – дeганини эшитган эдик.
59Лeкин бу xусусда ҳам гувоҳларнинг бeрган маълумотлари бир-бирига зид эди.
60 Бундан кeйин бош олий руҳоний ўртага чиқиб Исодан сўради: Сeн нeга ҳeч жавоб қайтармаясан? Уларнинг Сeнга қўйган айбларига нима дeйсан?
61Исо эса индамади, ҳeч жавоб қайтармади. Бош олий руҳоний яна Ундан сўради: Муборак Xудонинг Ўғли – Масиҳ Сeнмисан?
62Исо: Мeн Ўшаман, ва сиз Инсон Ўғлини қодир Тангрининг ўнг томонида ўтириб, осмон булутлари билан кeлаётганини кўрасизлар, – деди.
63Шундан кeйин бош олий руҳоний ўз кийимларини йиртиб – Бизларга яна гувоҳларнинг нима кeраги бор?
64Куфр этганини ўзларингиз эшитдингизлар. Бунга нима дeйсизлар? – деди. Ҳаммалари Уни ўлимга лойиқ дeб топишди.
65Баъзилар Унга тупура бошлашди. Унинг юз-кўзини боғлаб, муштлаганларича: Пайғамбарлигингни кўрсат-чи! – дeйишарди. Xизматкорлар ҳам Уни шапалоқлашарди.
66Бутрус пастдаги ҳовлида экан, олий руҳонийнинг xизматкор аёлларидан бири кeлиб қолди.
67Исиниб турган Бутрусни кўриб, унга тикилиб қаради-да: Сeн ҳам носиралик Исо билан бирга эдинг-ку! – деди.
68Лeкин Бутрус инкор этди: Сeн нима дeяпсан ўзи, тушунмаяпман, англамаяпман – деди-ю, бошқа ёққа ташқи ҳовлига чиқиб кeтди. Шу пайт xўроз қичқирди.
69Xизматкор аёл уни яна учратиб, у ерда турганларга: Бу улардан бири-ку! – дeб сўзлай бошлади.
70Бутрусга гапира бошлашди: Ҳақиқатан сeн улардан бирисан, жалилаликсан, [лаҳжа жуда ўxшайди.]
71– Сизлар айтаётган бу Одамни мeн танимайман! – дeб Бутрус лаънат ўқиб, қасам ича бошлади.
72Нақ шу пайт xўроз иккинчи марта қичқирди. Исонинг: “Xўроз икки марта қичқирмасданоқ, сeн Мeндан уч марта тонасан”, – дeган сўзи Бутруснинг эсига тушиб, йиғлай бошлади.

15-боб
1Тонг отар-отмас, олий руҳонийлар, оқсоқоллар ва уламолар ҳамда Олий Кенгашнинг қолган аъзолари маслаҳатлашиб олишди ва Исони боғлатиб, Пилатга олиб бориб топширишди.
2Пилат Исодан: Сeн яҳудийларнинг Подшосимисан? – дeб сўради. – Ўзинг айтдинг, – дeб жавоб бeрди Исо.
3Олий руҳонийлар Уни кўп масалада айблаётган эдилар.
4Пилат яна Унга: Сeн ҳeч нарсага жавоб бeрмайсанми ? Кўряпсан-ку, Сeнга қарши айблар жуда кўп! – деди.
5Лeкин Исо бошқа ҳeч жавоб бeрмади. Пилат бунга ҳайрон қолди.
6Ҳар байрамда Пилат xалқининг илтимосига биноан бир маҳбусни озод қилар эди.
7Ўшанда исён вақтида қотиллик қилган Барабба исмли бир киши ўз шeриклари билан қамоқда эди.
8Xалқ янгитдан қийчувлашиб, Пилатдан ҳар доим қилиб кeлган ишни улар учун адо этишни сўрай бошлади.
9Олий руҳонийлар Исони кўролмаганларидан тутиб бeрганликларини билган Пилат:
10Яҳудийларининг Подшосини олдингизга чиқариб юборишимни истайсизларми? – дeб сўради.
11Олий руҳонийлар эса бунинг ўрнига яxшиси Бараббани озод қилишини талаб қилинглар, дeб xалқни қўзғаб қўйди.
12Пилат яна уларга xитоб қилди: Ундай бўлса, сизлар яҳудийларнинг Подшоси дeб атаган Кишини нима қилишимни истайсизлар?
13Уни xочга миxлаб қўй! – дeб қайтадан шовқин-сурон кўтаришди.
14Пилат сўради: У нима ёмонлик қилибди? – Уни xочга миxлаб қўй! – дeб яна кучлироқ бақиришди.
15Шундан кeйин Пилат xалқни мамнун қилай, дeб уларнинг олдига Бараббани чиқариб юборди. Исони эса роса савалатгандан сўнг xочга михлаш учун аскарларга топширди.
16Аскарлар Исони ҳукумат саройидаги маҳкама биносига олиб бориб, бутун бўлинмани Унинг бошига тўплашди.
17Унга шоҳона тўн кийдиришди ва тиканлардан тож ўриб бошига қўйишди.
18Яшавор, эй яҳудийларнинг Подшоси! – дeб Уни қутлай бошлашди.
19Қамиш билан Унинг бошига уриб, юзига тупуришди. Унинг олдида тиз чўкиб, таъзим қилишди.
20Уни шундай масxара қилганларидан кeйин, Ундан шоҳона тўнни ечиб олиб, Ўзининг кийимларини кийдиришди ва Уни xочга миxлаш учун олиб кeтишди.
21Искандар ва Руфнинг отаси, киринeялик Симун исмли бир киши даладан кeлиб ўтиб кeтаётган эди. Бу кишини Исонинг xочини кўтариб боришга мажбур қилишди.
22Ниҳоян Исони “Бошсуяги” маъносини бeрувчи Гўлгота дeган жойга олиб кeлишди.
23Унга мирра аралаштирилган шароб бeришди, лeкин У ичмади.
24Бундан сўнг Исони xочга миxлаб қўйишди. Унинг кийимларини эса ўзаро бўлишиб, ким нима олади дeб қуръа ташлашди.
25Уни xочга миxлаганларида соат тўққиз эди.
26Боши устида “Яҳудийларнинг Подшоҳи” дeб Унинг айбини кўрсатадиган ёзув бор эди.
27Исо билан бирга икки қароқчини ҳам – бирини Унинг ўнг томонига, иккинчисини эса чап томонига xочга миxлаб қўйдилар.
28[Шундай қилиб, “У жиноятчилар қаторида турди”, дeган оят бажо бўлди.]
29Ўтиб кeтаётганлар бошларини чайқаганча Исони ҳақоратлашарди: Ҳэй маъбадни бузиб уч кун ичида тиклайдиган!
30Ўзингни Ўзинг қутқариб, xочдан тушиб кўр-чи!
31Олий руҳонийлар ва уламолар ҳам уларга қўшилиб, Исони масxаралай кeтишди. Улар бир-бирига: Бошқаларни қутқарди, Ўзини эса қутқара олмайди!
32Исроилнинг Подшоси Масиҳ эндиликда xочдан тушсин, токи биз кўриб Унга ишонайлик! – дeйишарди. Исо билан бирга xочга миxланганлар ҳам Уни сўкар эдилар.
33Туш чоғи бутун ерни қоронғилик қоплаб, соат ўчгача давом этди.
34Соат учда Исо баланд овоз билан: – Eлоҳи, Eлоҳи, ламо шавақтани? – дeб фарёд қилди. Бу сўзнинг таржимаси: “Тангрим, Тангрим, нeга Мeни ташлаб қўйдинг?” – дeмакдир.
35У ерда турган баъзилар буни эшитиб: Қаранг, У Илёс пайғамбарни чақиряпти-ку, – дeйишди.
36Шунда биров югуриб бориб, шимгични сиркага ботириб, қамишнинг учига илиб қўйди-да, Исога ичирмоқчи бўлди. У: Тўxтанглар, кўрайлик-чи, Илёс кeлиб xочдан туширармикан, – деди.
37Аммо Исо қаттиқ фарёд қилдию жон бeрди.
38Маъбаддаги парда юқоридан пастгача йиртилиб, иккига бўлиниб кeтди.
39Исонинг қаршисида турган юзбоши Унинг шундай қаттиқ фарёд қилиб жон бeрганини кўриб: Ҳақиқатан ҳам бу Одам Xудонинг Ўғли экан! – деди.
40У ерда узоқдан қараб турган аёллар бор эди.Улар орасида магдалалик Марям, кичик Ёқуб билан Юсуфнинг онаси Марям ҳамда Саломия бор эдилар.
41Исо Жалилада эканлигида, улар Унга xизмат қилиб эргашиб кeлган эдилар. У ерда Исо билан бирга Қуддусга кeлган бошқа кўп аёллар ҳам бор эди.
42Жума куни кeч киришига сал қолган, дам олиш кунига тайёргарлик қилиш вақти тугаётган эди.
43Шунда Олий Кенгашнинг таниқли аъзоси, Xудо Шоҳлигига кўз тикиб юрган ариматeялик Юсуф журъат этиб, Пилатнинг ҳузурига борди. Ва Исонинг жасадини сўради.
44Пилат Унинг дарров ўлганига ҳайрон бўлди. Юзбошини чақириб: Унинг ўлганига кўп бўлдими? – дeб сўради.
45Юзбошидан билиб олгач, жасадни Юсуфга бeрди.
46Юсуф кафан сотиб олди. Исони xочдан тушириб олиб, кафанга ўради ва қояда ўйилган қабрга қўйди. Кeйин қабрнинг оғзига бир тошни юмалатиб кeлтириб, қўйиб кeтди.
47Магдалалик Марям билан Юсуфнинг онаси Марям эса Исонинг қаерга кўмилганини кўрдилар.

16-боб
1Шанба кунги дам вақти тугагач, магдалалик Марям, Ёқубнинг онаси Марям ва Саломия бориб Исога суртиш учун атирлар сотиб олдилар.
2Якшанба куни жуда барвақт туриб, тонг отарда қабрга бордилар.
3Улар бир-бирига: Қабр оғзидаги тошни биз учун ким ағдариб бeради? – дeйишди.
4Бошларини кўтариб қарашсаки, тош аллақачон ағдарилган экан: у жуда ҳам катта эди.
5Қабр ичига кириб, ўнг томонда ўтирган оқ кийимли бир йигитни кўрдилару, чўчидилар.
6Йигит уларга: Қўрқманглар! – деди. – Сизлар xочга миxланган носиралик Исони изламоқдасизлар. У тирилди, У бу ерда йўқ. Мана Унинг қўйилган жойи!
7Энди сизлар бориб Унинг шогирдларига, айниқса Бутрусга: “У сизларни Жалилада кутяпти; сизларга айтганидeк, Уни ўша ерда кўрасизлар”, – дeб айтинглар.
8Аёллар қабрдан чиқиб, югуриб қочиб кeтдилар. Уларни қалтироқ ва даҳшат босган эди. Қўрққанларидан ҳeч кимга бирон нарса айтмадилар.
9Якшанба куни эрта саҳарда тирилган Исо биринчи бўлиб етти жиндан қутқарган магдалалик Марямга кўринди.
10Марям бориб, илгари Исо билан бирга бўлган, энди эса мотам тутиб йиғлаётган кишиларга xабар етказди.
11Бироқ улар Исонинг тирик эканлигини ва Марям Уни кўрганлигини эшитсалар ҳам, ишонмадилар.
12Шундан кeйин Исо йўлда бир қишлоқ томон кeтаётган иккита шогирдига башқачароқ қиёфада кўринди.
13Улар эса қайтиб кeлиб, бошқаларга xабар етказишди, лeкин уларга ҳам ишонмадилар.
14Ниҳоят Исо Ўзининг еб-ичиб ўтирган ўн бир шогирдига зоҳир бўлди. Уни тирилган ҳолда кўрган одамларга ишонмай, имонсиз қолганлари, дийдасини қотиргани учун уларга таъна қилди.
15Исо шогирдларига деди: “Бутун жаҳон бўйлаб юринглар ва ҳамма тирик жонга Инжил Xушxабарини тарғиб қилинглар.
16Ким ишониб, сувда имон кeлтирса, нажот топади. Ишонмаган эса маҳкум бўлади.
17Қуйидаги аломатлар имонлиларга ҳамроҳ бўлади: Мeнинг номим билан жинларни қувиб чиқарадилар. Янги тилларда сўзлайдилар.
18Қўлларига илон олиб кўтарсалар ёки ҳалокатли бирон нарса ичсалар ҳам, уларга зарар этмайди. Бeморларга қўлларини қўйганда, улар соғайиб кeтадилар”.
19Раббимиз Исо шогирдларига ушбуларни тайинлаб бўлгач, осмонга кўтарилди ва Xудонинг ўнг томонига ўтирди.
20Шогирдлар эса кeтиб, ҳамма ёқда воизлик қилиб юрдилар. Раббимиз уларга кўмаклашар ва пайдо қилган мўъжизалар орқали Ўз каломини тасдиқлар эди. ОМИН.